Wie houdt generatie Y eindelijk eens een spiegel voor?

Eerder deze week stond er op de opiniepagina van De Volkskrant een interessant stuk dat een heel andere licht werpt op wat tegenwoordig nogal snel wordt aangeduid als "generatiestrijd". Volgens de auteur lezen jongeren geen krant meer omdat ze niet geïnteresseerd zijn in achtergronden en opinies. Pogingen om een krant geforceerd te verjongen (zoals De Telegraaf heeft gedaan door columnist Jeffrey Wijnberg de laan uit te sturen) zijn dus bij voorbaat tot mislukken gedoemd en vervreemden juist alleen maar de oude, trouwe abonnees.  Maar het verklaart ook de onmetelijke onzin die we vanmorgen weer over ons uitgestort kregen door een politiek filosoof die nota bene ook nog aan het promoveren is.

Eigenlijk wilde ik lekker in de tuin gaan zitten lezen (waarmee ik dus het clichébeeld van de rijke oudere zou bevestigen hoewel ik helemaal niet oud ben en ook helemaal niet rijk), maar ik vond het zo vroeg op de dag nog iets te fris. Dus toch maar iets schrijven over het hierboven afgebeelde opiniestuk waarin weer eens met veel gevoel voor dramatiek wordt gesteld dat dit "de eerste generatie is die het niet beter gaat krijgen dan haar ouders". Daar valt van alles over te zeggen, al was het alleen maar dat dat net zo goed zou kunnen gelden voor mijn generatie (Generatie X, ofwel de verloren generatie). We moeten de uitkomst nog even wachten, maar de vijftigers die volgens Haye Hazenberg zoveel meer zouden verdienen dan dertig jaar geleden, zitten vaak genoeg in de bijstand of hebben een aflossingsvrije tophypotheek waar ze nooit meer vanaf komen.

Daarnaast zouden we als samenleving echt eens een inhoudelijke debat moeten voeren over de vraag wat we nu precies verstaan onder de zinsnede dat ze het "niet beter gaan krijgen dan hun ouders". Wat verstaan we daaronder en wat vergelijken we met wat? Hazenberg zet zijn situatie in elk geval niet af tegen die van vluchtelingen in een modderig tentenkamp bij Macedonië. Dat hoeft ook niet, maar hemelsbreed speelt die tragedie zich niet zo ver van onze voordeur af. Goeie kans dat veel dertigers deze zomer in het vliegtuig stappen om vakantie te vieren op een plek die nog veel verder weg ligt.

Gisteren heb ik al geschreven hoe hardnekkig generalisaties zijn, maar als je jezelf politiek filosoof noemt kom je niet weg met een loze bewering dat je als jongere tegenwoordig minimaal een ton moet verdienen om een huis te kunnen kopen. Dat is misschien zo als je in Amsterdam op loopafstand van de faculteit een huis wilt kopen (of vindt dat je daar recht op hebt), maar niet als je bereid bent buiten de stad iets te zoeken. Zijn verhaal verhult bovendien dat er binnen één en dezelfde generatie ook veel schrijnende verschillen voorkomen.

Vergelijk voor de aardigheid maar een een jong stel dat in 2008, op de top van de huizenmarkt, een huis heeft gekocht tegen 5% rente en een ander jong stel dat nu zijn slag slaat en een huis koopt dat meer dan 20% in waarde is gedaald tegen een belachelijk lage rente van 1,5%. Die laatsten staan er veel beter voor, ook al omdat die pechvogels uit 2008 misschien wel alles aflossingsvrij hebben geleend en zo geen cent vermogen opbouwen.

Jongeren krijgen minder snel een vaste baan en jonge journalisten verdienen een schijntje vergeleken met wat voorheen in die beroepsgroep werd betaald. Tegelijk zullen jongeren zich niet snel een woekerpolis of een beleggingshypotheek laten aansmeren en geloven ze ook niet dat ze op hun 58e met de VUT mogen zoals sommige ouderen die al die regelingen nét voor hun neus hebben zien sneuvelen. De kaarten komen zelfs héél anders te liggen als over een jaar of tien het onvoorwaardelijke basisinkomen wordt ingevoerd, want daarvan profiteren jongeren dan juist weer onevenredig veel. Soms is het dus beter om pas een recensie van de film te schrijven als je hem helemaal hebt uitgekeken.