Bestaat er eigenlijk wel een sluitende definitie van armoede?

Veel reacties gehad op het letterlijk paginagrote interview in De Telegraaf van afgelopen zaterdag. Bijna alle reacties waren positief, al waren er wel een paar mensen die - terecht - vraagtekens plaatsten bij de zinsnede dat ik zou "leven in armoede". Zo zou ik dat zelf ook nooit formuleren, want ik vind dat je met de uitdrukking "sober leven" de plank al aardig misslaat. Het woord armoede komt in mijn nieuwe boek slechts drie keer voor en dan gaat het ook nog eens over andere mensen. In Het plakbandpensioen probeer ik juist te laten zien hoe je met betrekkelijk weinig middelen kunt leven als een miljonair.

Tijdens het interview kwam dit onderwerp inderdaad even ter sprake, omdat ik in de krant had gelezen dat je als gezin met twee kinderen al op de armoedegrens zit met een netto inkomen van 1990 euro. Zo vreselijk veel meer maken we maandelijks niet op, dus het is best interessant om eens te kijken naar dat bedrag en naar een definitie van armoede. Tegelijkertijd is het een belediging voor mensen die écht moeten rondkomen van een minimuminkomen als je mij "arm" noemt, terwijl ik op de foto met mijn benen omhoog in de achtertuin zit in een overhemd dat nieuw meer dan 100 euro moest kosten (zij het dat ik het natuurlijk in de uitverkoop heb gekocht).

In mijn eerstvolgende boek zal ik dieper op deze kwestie ingaan, maar nu al kun je vaststellen dat er een enorm verschil is tussen mensen die elke maand grote moeite hebben om rond te komen en mensen die vrijwillig een stapje terugdoen. Een tijdje zuinig leven om te sparen (en dat dan ook nog zien als "een sport") is een totaal andere insteek dan je hele leven balanceren op het randje van de armoede en misschien zelfs meerdere baantjes nodig hebben om je hoofd boven water te houden. Werkstress is niet alleen terug te voren op werkdruk, maar ook op onbetaalde rekeningen die zich opstapelen, hoe hard je ook je best doet.

Toevallig stond er zaterdag in het Algemeen Dagblad een portret van een stel dat óók leeft van een bescheiden inkomen en genoegen neemt met een tweedehands bankstel en een gebruikte computer. Geen idee of ze mijn boeken ooit hebben gelezen, maar ze doen alles volgens het boekje. Op een stuk grond dat ze hebben gekocht, verbouwen ze hun eigen groente en houden ze kippen zodat ze bijna nooit meer naar de supermarkt hoeven. Een televisie hebben ze niet en in de vakantie komen ze niet verder dan Drenthe (en dat dan ook nog eens gerekend vanaf Enschede).

Grappig genoeg komt het woord "armoede" nergens voor in het verhaal. Wel turfde ik twee keer het woord "gelukkig" en zelfs drie keer het woord "gezond". Hun leven is niet sober, maar simpel (precies zoals de naam van mijn blog al suggereert). Het werkt volgens hen bevrijdend om spullen weg te doen en om tevreden te zijn met een dak boven je hoofd en lekker eten op tafel. In die zin moeten we dus niet alleen op zoek naar een andere definitie van "armoede" maar ook van "luxe" en van "het goede leven".