Is stoppen met drinken hetzelfde als stoppen met shoppen?

In interviews moet ik tot vervelens toe uitleggen dat zuinig leven niet hetzelfde is als jezelf tekort doen. Bij consuminderen draait het wat mij betreft niet om genoegen nemen met minder, maar juist om méér genieten met minder ballast. Hoewel ons gezinsinkomen is gedaald met 40%, heb ik nu oneindig veel meer vrijheid en vrije tijd. Grappig genoeg zeggen mensen die gestopt zijn met alcohol precies hetzelfde: het leven wordt "echter" en "puurder" zonder drank. En dus ook zonder onzinnige uitgaven en overbodige spullen.

Aan deze invalshoek had ik zelf eerlijk gezegd nog niet gedacht (ook al omdat ik elke dag niet meer drink dan een half glaasje wijn), maar er is dus een verband tussen alcoholconsumptie en gewone consumptie. Als je even de tijd neemt daarbij stil te staan, is het eigenlijk ook wel logisch. Het kopen van spullen heeft iets verslavends en zorgt voor een kortstondige roes. Vaak wordt het ook gezien als een vorm van beloning, iets wat je na een dag hard werken wel hebt verdiend. Je kunt jezelf belonen met een impulsaankoop, maar jezelf ook een glas wijn inschenken (en daarmee doorgaan tot de hele fles leeg is).

Vandaag staat in De Telegraaf het verhaal van een vrouw die zichzelf helemaal heeft drooggelegd en zich daarbij gesteund ziet door de nieuwste voedingsadviezen. Gold een glas wijn (of twee) per dag tot voor kort als gezond, nu is alcohol helemaal van het lijstje geschrapt. Hoe serieus je de schijf van vijf neemt, moet iedereen zelf maar bepalen. Interessanter zijn de bevindingen van deze vrouw na een tijdje helemaal geen alcohol te hebben genuttigd. Die lijken namelijk nogal op mijn eigen ervaringen met het terugschroeven van zinloze aankopen.

In haar verhaal heb ik een paar interessante uitspraken onderstreept, waarin je het woord "alcohol" straffeloos kunt vervangen door "spullen". Dan staat er ineens dat bezittingen niets toevoegen aan je levensgeluk en dat ze een sluier leggen over je gemoedstoestand. Consumptie heeft vaak iets dwangmatigs en bedwelmends en leidt af van je feitelijke emoties en behoeften. Wie niet drinkt, ziet de wereld helder en datzelfde gebeurt wanneer je een tijdje wegblijft uit winkels en in het weekend ook niet wegvlucht uit je vertrouwde  omgeving.

De enige manier om dat te beseffen en te begrijpen, is door het uit te proberen en zelf te ervaren. Dat is niet eenvoudig want veel mensen zijn juist op de vlucht voor zichzelf en het leven waarin ze terecht zijn gekomen. Wie stilstaat en nuchter om zich heen kijkt, wordt geconfronteerd met de naakte waarheid. Die blijkt vaak dusdanig op gespannen voet te staan met het zelfbeeld en de eigen verwachtingen, dat een beroep wordt gedaan op antidepressiva, angstremmers, alcohol, drugs en andere roesmiddelen. Zelf bekijk ik het leven door een roze bril, maar je kunt de werkelijkheid ook bezien door een rookwolk of een beslagen ruit.

In het ideale geval ben je tevreden met jezelf en met de mensen om je heen, heb je vrede met de wereld (ook al is er altijd wel ergens oorlog) en kun je leven met de keuzes die je hebt gemaakt. Kunst is om je dagelijks bestaan zo in te richten dat je tevreden kunt zijn met je bestaan zonder kunstgrepen en gelukkig kunt zijn zonder geld uit te geven. Dat lijkt lastig, maar is op de lange duur bevredigender en duurzamer dan alle andere "oplossingen" die daarvoor worden aangedragen en gepresenteerd.