De kop boven dit artikel is een beetje een instinker, want ik bedoel eigenlijk een ontslágvergoeding van een half miljoen. Tegenwoordig zou je van een dergelijk bedrag slechts de helft overhouden, maar toen Charles Groenhuijsen in 2006 door de NOS op straat werd gezet was het mogelijk deze bruto weg te zetten in een stamrecht BV. Dat is waarschijnlijk precies wat deze Amerika-deskundige heeft gedaan, want naar eigen zeggen heeft hij met dat bedrag "zijn pensioenpotje aangevuld". Het pleit voor zijn eerlijkheid dat hij zo openhartig is over de hoogte van zijn afkoopsom, maar je kunt op zijn situatie ook heel andere rekensommetjes loslaten.
Gek genoeg duurde het een paar tellen voordat ik Charles Groenhuijsen kon plaatsen toen ik de weekendbijlage van het AD doorbladerde, terwijl ik hem nota bene met naam en toenaam noem in Het plakbandpensioen. Door de jaren heen heeft hij wel vaker interviews gegeven waarin hij ingaat op zijn onvrijwillige vertrek bij de NOS en de hoogte van zijn vertrekregeling. Dat is opvallend, want ik heb na mijn ontslag nooit iets negatiefs gezegd over mijn voormalige werkgever, terwijl hij tien jaar later blijkbaar nog steeds wrok koestert tegen Hans Laroes en diens niet te onderschatten "slechtheid".
Zijn verhaal laat een paar dingen zien, óók een aantal zaken die in principe buiten het blikveld vallen van Het plakbandpensioen. Toch is het belangrijk om te onderstrepen dat er een keerzijde zit aan een bestaan als emigrant of als expat (lees: Amerika-correspondent). Na die periode in het buitenland voel je je vaak nergens meer helemaal thuis, terwijl je kinderen niets willen weten van je oude vaderland. In het geval van Groenhuijsen betekent het dat hij twaalf uur moet vliegen om zijn dochter te kunnen zien, tenzij hij genoegen neem met tien minuten facetimen. Wel woont zijn vrouw inmiddels weer bij hem in Utrecht en hebben ze daar samen een nieuw huis gekocht.
Dat is dus de situatie: Groenhuijsen heeft op zijn 62ste een (hoge) hypotheek en draagt nog steeds financieel bij aan de studie van zijn jongste zoon aan een Amerikaanse universiteit. Daar is niets mis mee, maar in Het plakbandpensioen laat ik zien dat hij met zijn afkoopsom van een half miljoen ook iets heel anders had kunnen doen. In plaats van het bedrag weg te zetten tot aan zijn pensioendatum, had hij het ook in kunnen zetten om de periode tot aan zijn pensioendatum te overbruggen. Van vijf ton bruto kun je jezelf tien jaar lang een salaris uitkeren van 50.000 euro en minstens vijftien jaar lang een modaal inkomen.
Strikt genomen had Charles Groenhuijsen dus al op zijn 52ste met plakbandpensioen gekund en was hij nu al tien jaar "vrij" geweest. In plaats daarvan moet hij als ZZP'er de kost zien te verdienen als dagvoorzitter, journalist en spreker, met alle bijbehorende onzekerheden van dien. Dat zijn kinderen zo ver weg wonen, zet extra druk op de ketel, want met míjn plakbandpensioen zou hij natuurlijk geen geld hebben om regelmatig naar de VS te vliegen. Zelf zegt hij dik tevreden te zijn met zijn huidige bestaan, want hij vindt "werken nog veel te leuk".
Dat geloof ik zo en dat ligt ook voor iedereen weer heel anders. Tegelijk kun je vraagtekens zetten bij wat hij in het interview schetst als enige alternatief voor zijn drukke bestaan. Over geraniums heeft hij het gelukkig niet, maar hij komt niet veel verder dan golf spelen, klaverjassen en een krantje lezen. Dat gaat inderdaad snel vervelen, maar je kunt je ook een Charles Groenhuijsen voorstellen in een parallelle dimensie die alleen nog maar boeken schrijft en daar genoeg aan heeft. Schrijven is ook "werken", al moet je wel heel veel boeken zien te verkopen om je een pand aan de Oudegracht te kunnen veroorloven.
Zo zie je maar dat zelfs een afkoopsoms van een half miljoen niet betekent dat je niets meer hoeft te doen, net zoals je omgekeerd niet tot een leven lang hard werken veroordeeld bent als je na je ontslag helemaal met lege handen staat. In het programma Ik Vertrek zag ik vrijdag een stel vijftigers dat een nieuw bestaan begon in een oude watermolen in Frankrijk nadat de man zijn baan was kwijtgeraakt en zo zijn er nog veel meer manieren te bedenken om in een dergelijke situatie je bestaan opnieuw vorm te geven en je leven zin. Het belangrijkste is dat je je bewust bent van al die verschillende keuzemogelijkheden en er vervolgens maar het beste van probeert te maken.
Vooropgesteld dat ik niet speciaal medelijden heb met iemand die een half miljoen ontslagpremie meekrijgt en daarvoor waarschijnlijk ook prima verdiend heeft: als je vanuit de VS ligt het denk ik toch wel iets genuanceerder. Zo moet hij bijvoorbeeld de studie van zijn kinderen betalen en die kosten liggen daar veel hoger dan hier. Dan ben je zo al de helft van je 50.000 per jaar kwijt, als het niet meer is. Een keuze, je kunt ze ook zelf student loans aan laten gaan, maar ik kan me voorstellen dat je wat moeite zou hebben met zelf 10 jaar nietsdoen en zien dat je kinderen het moeilijk hebben. Het zijn daar immers niet hetzelfde soort bedragen als hier. Daarnaast vraag ik me ook af hoe het zit met zijn pensioen. Ik vermoed dat hij daar ook een flink gat in heeft, wat zou betekenen dat hij ook nog moet sparen voor een aanvulling op de AOW die hij na 'zijn 10 jaar' krijgt. Aan de andere kant zou hij er natuurlijk idd lang mee kunnen doen als hij ook gewoon in een Fiat ging rijden (als dat in Utrecht überhaupt al nodig is, een auto) en flink gespaard/afgelost had van het geld dat hij verdiend heeft vóór het kwam tot een ontslagvergoeding.
BeantwoordenVerwijderen