Wat is eigenlijk het verschil tussen een tiny house en een tweede huis?

Steeds meer gemeenten in Nederland tonen belangstelling voor het fenomeen "tiny house" en zijn bereid te kijken of dat binnen de bestaande wetgeving inpasbaar is. Zo heeft Alkmaar de eerste echte officiële standplaats bij de Gasfabriek (met plannen voor méér), maar je kunt binnenkort ook in Den Helder je eigen tiny house ontwerpen en bouwen of verkassen naar de Tiny House Farm in de buurt van Almere. Gek genoeg heeft nog bijna niemand zich hardop afgevraagd hoe deze projecten zich precies verhouden tot het beleid ten aanzien van woonwagens of het permanent bewonen van vakantiehuisjes. Want zeg nou zelf: gaat het bij het plaatje hieronder nou om modernistische tiny houses of om tweede huisjes op een vakantiepark?

Laat ik voorop stellen dat ik een groot voorstander ben van tiny houses en de bijbehorende levensstijl en -filosofie. Deze manier van wonen hoort bij het Ontspullen van trendvoorspeller James Wallman, zelfs al maakt de vertaler van zijn boek de vergissing door dat woord te vervangen door "kleine huisjes". Sinds ik in 2011 voor het eerst in een tijdschriftartikel aandacht besteedde aan dit uit de VS overgewaaide fenomeen, is de term zo ingeburgerd geraakt dat je er geen geschikt Nederlands synoniem meer voor hoeft te bedenken.

Een tiny house is de kortste weg naar een leven zonder financiële verplichtingen, vandaar dat ik er in mijn boek Hypotheekvrij! een heel hoofdstuk aan besteed. Wie niet dertig jaar lang vast wil zetten aan de bank, kan een huisje in Friesland kopen van 50.000 euro of voor datzelfde bedrag een huisje op wielen laten maken door een timmerman dat van alle gemakken is voorzien. In mijn boek voeg ik daar nog een derde optie aan toe, want je kunt ook besluiten om je intrek nemen in een vakantiehuisje op een recreatiepark.

Gek genoeg begeef je je daarmee meteen op glibberig terrein, want het is meestal niet toegestaan om 365 dagen per jaar te verblijven in een vakantiehuis. Sommige gemeenten staan het oogluikend toe (of hebben zoveel parken binnen de gemeentegrenzen dat handhaven een kostbare en onmogelijke opgave is), maar op andere plaatsen wordt streng opgetreden en wacht de overtreder (die zich schuldig maakt aan wat "illegale bewoning" wordt genoemd) vervelende controles en een flinke dwangsom.

Wonen in een vakantiehuis mag wél - let heel goed op - als je daarnaast nog een andere woning huurt of bezit. Daardoor krijg je de merkwaardige, en nogal oneerlijke situatie dat mensen met twee huizen straffeloos het hele jaar in hun vakantiehuisje kunnen bivakkeren, terwijl hun buurman een boete wacht omdat hij maar één woning bezit. Omgekeerd betekent dat dus ook dat iedereen je met rust laat als je in een vakantiehuisje woont en daarnaast ook nog het goedkoopste appartement hebt gekocht dat je op Funda kon vinden.

 Een vakantiehuisje is daarmee een aardig alternatief, zeker omdat een tiny house lang niet altijd een cederhouten huisje op wielen hoeft te zijn (want nu soms wel zo lijkt in de media), maar net zo goed de gedaante aan kan nemen van een flinke blokhut, een studio of een cottage. Iemand stuurde me een paar dagen geleden - om de verwarring compleet te maken - ook nog bovenstaand plaatje dat oogt als een onderhoudsvriendelijk tiny house, maar dat officieel te boek staat als "asowoning" voor bewoners die veel overlast veroorzaken (terwijl het ook heel geschikt zou kunnen zijn voor de tijdelijke opvang van vluchtelingen).

Als de stofwolken zijn opgetrokken en elk woonprogramma op tv aandacht heeft besteed aan dit fenomeen, zullen slimme geesten dus moeten proberen om uit deze wirwar van constructies consistent en coherent ruimtelijk beleid te formuleren dat recht doet aan al deze verschillende woonvormen (waarbij we de woonwagens uit het intro zeker niet mogen vergeten). De wens bestaat bij een groeiende groep mensen om klein te wonen, groen te wonen en duurzaam te wonen, dus het is wenselijk om dat te faciliteren zonder daarmee rechtsongelijkheid te creëren, scheve gezichten te veroorzaken of verouderde regels te hanteren.