Zoeken

woensdag 14 december 2016

Wat vinden feministen eigenlijk van mannen die minder gaan werken?

In haar column in de Volkskrant van vandaag ramt powerfeministe en deeltijdhater Heleen Mees nog eens krachtig op de van haar bekende trommels. Het grappige is dat ze versleten stokpaardjes combineert met heel interessante en belangrijke vraagstukken, zonder die echt uit te diepen of er een verrassend gezichtspunt aan toe te voegen. Want waarom zouden we allemaal 40 uur per week moeten werken als je er als stel ook voor kunt kiezen om allebei (M/V) even weinig te werken en even veel in het huishouden te doen? En is in weinig werken nou écht zo slecht voor je lichamelijke en geestelijke welzijn of is het alleen maar rampzalig voor het systeem?


Nog voor ik vandaag één letter in de krant had gelezen, wist ik al dat wij in Nederland "zeuren dat we nog minder willen werken", terwijl dat nergens anders gebeurt. Aan die opmerking valt zoveel af te dingen en toe te voegen dat je er een heel boek over zou kunnen schrijven (wat ik dus ook al eens heb gedaan), maar het stuk roept interessante vragen op. Want hoe érg is het bijvoorbeeld om te zeuren (ik zou zelf zeggen: verlangen of fantaseren) over minder werkdruk als je weet dat 40% van alle werkenden teveel stress ervaart en je in dezelfde krant kunt lezen dat zelfs scholieren al gebukt gaan onder prestatiedruk? En hoe zou die hovenier van 28 uit mijn kennissenkring erover denken die na tien jaar spitten en sjouwen al last begint te krijgen van zijn rug, terwijl hij nog minstens veertig jaar moet wachten op zijn AOW?

Volgens Heleen Mees is werk "essentieel", omdat het structuur geeft en naast geld ook voldoening oplevert. Daar ben ik het helemaal mee eens, anders zou ik nu ook niet aan de keukentafel zitten om op mijn laptop een blog te schrijven. Er staat echter nergens dat je daarom ook maar meteen 40 uur per week zou moeten werken (of 50 of 60) en ook niet dat al die gunstige effecten pas optreden wanneer je het minstens 40 jaar achtereen volhoudt. Echt goede argumenten tegen deeltijd heeft Heleen Mees dan ook niet, behalve dat je zo natuurlijk nooit de top bereikt. Ik zou willen zeggen: nou én? Ik was heel gelukkig als redacteur en heel ongelukkig als chef redacteur, omdat ik ineens leiding moest gaan geven en moest vergaderen over cijfers.


Lees je haar artikel aandachtig, dan draait alles om het in stand houden van dit systeem en het huidige welvaarts- en consumptieniveau. Daarin is geen plaats voor mensen die het rustiger aandoen en bewust kiezen voor een bescheiden bestaan zonder SUV's en skivakanties. Ik denk zelfs dat Heleen Mees zich totaal geen voorstelling kan maken van een dergelijk leven en dat valt haar eigenlijk ook niet te verwijten. Ze mag dan een powerfeministe heten, het is ook een alleenstaande, kinderloze vrouw die zich af en toe best een beetje ontheemd zal voelen omdat ze haar vaderland heeft achtergelaten en onderweg zelfs een andere naam heeft aangenomen. Wat blijft er dan nog over behalve keihard werken en jezelf daarvoor belonen met dure schoenen?

Het grappige is dat mensen die zo hard werken als Heleen Mees heel graag willen dat andere mensen (vooral: vrouwen) dat ook doen, terwijl het mij worst zal zijn hoe mensen hun leven inrichten en hoeveel tijd ze besteden aan betaald werk. Ik heb zelf bewust gekozen voor een omgekeerde werkweek en een plakbandpensioen en heb mijn uitgavenpatroon daaraan aangepast, maar ik vind het prima als de rest van Nederland fulltime werkt. Kan Mees het soms niet uitstaan dat andere mensen lekker van het leven genieten als zij hard aan het werk is? Of is ze bang dat mensen die lanterfanten zand strooien in de machine en zo het systeem saboteren?


Sinds ik minder hard werk (lees: zo weinig mogelijk), doe ik automatisch veel meer in het huishouden. Mijn vrouw en ik brengen maandelijks allebei even veel geld in, besteden even veel tijd aan betaald werk en verdelen de taken in huis ook zo eerlijk mogelijk. Dat gaat heel ongemerkt en organisch, want ik ben vanzelf steeds meer gaan koken, strijken, stofzuigen en schoonmaken. Toen ik nog de hele week werkte (en twee werkweken per maand in de auto zat) kwam ik alleen in de supermarkt als mijn vrouw in het kraambed lag, nu kom ik er een paar keer per week. Het loopt zoals het loopt, maar is dit in wezen niet een oud feministisch ideaal?

Ik ken een jong stel dat door superzuinig te leven de helft van de hypotheek al heeft afgelost en nu in deeltijd werkt zodat ze geen behoefte hebben aan crèches en naschoolse opvang. Is dat niet een veel betere oplossing dan allebei fulltime werken en constant achter de feiten aanhollen met als netto resultaat één uurtje quality-time met je kind per dag? Welk doel is daarmee precies gediend, behalve dat je een forse belastingbijdrage levert aan het systeem? Dat laatste is overigens een valide argument, maar verpak het dan niet als vrouwenemancipatie maar zeg gewoon waar het op staat en noem het desnoods (morele) werkplicht.

Dat ik nu veel meer in het huishouden doe, vind ik volmaakt vanzelfsprekend, maar is tegelijk zo'n opvallende trendbreuk dat er dit jaar een sinterklaassurprise aan werd gewijd én ik er een heel hoofdstuk aan besteed in mijn volgende boek. Want ben ik nu een man die leeft van een basisinkomen in een bijna hypotheekvrij huis of ben ik gewoon een huisman? 

25 opmerkingen:

  1. Bij systeem gewenst consumptiegedrag en bijbehorend fulltime werken lever je naast je wellicht morele belastingbijdrage ook een immorele bijdage aan de belasting van milieu en opmaken van grondstoffen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Zo waar!
      Grappig, daar hoor je mensen als Mees nooit over.
      Vrgr, Carolina

      Verwijderen
  2. Carriere-feministen zoals Heleen Mees omarmen de traditionele, door mannen gedomineerde arbeidsmarkt van 60-urige werkweken, powersuits en lease-auto's. Slimme mannen dragen tegenwoordig t-shirts en spijkerbroeken, werken in de IT-industrie en zijn hard bezig met robots en automatisering de werkcultuur waar Heleen Mees zo trots op is weg te automatiseren.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Helemaal waar! Daar gaat het (niet alleen in deze discussie) veel te weinig over.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Het is zo'n discussie die hier en daar af en toe weer oplaait. En daar moet iemand dan z'n plasje over doen. Het zal me, zoals jij stelt, een worst zijn hoe iemand anders het doet. Wil je graag veel werken: go for it! Liever minder en kan 't uit. Prachtig! Zolang je niet hoeft te profiteren van een ander is het een vrij land waarin je je eigen keuzes mag maken.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Helemaal waar Suzanne. Als je echt diep gaat graven, dan willen vrouwen als Heleen Mees vooral dat andere vrouwen net zo hard gaan werken als zij, omdat dat een bevestiging is van de juistheid van hun eigen keuzes. Uiteindelijk heeft het dus meer met onzekerheid te maken dan met oprecht feminisme.

      Verwijderen
  5. Vandaag voert Finland officieel het basisinkomen in. Nog beperkt maar dit is een mijlpaal. Over tien jaar zullen hopelijk heel wat landen gevolgd zijn. Laten we de vruchten van automatisering automatisch verdelen. Dit geeft vrijheid en rust. Klotejobs zullen daardoor billijk vergoed worden. Afwassers in restaurants worden nu slecht betaald. Door een basisinkomen gaat men voor dit soort jobs een betere en juistere loon moeten betalen.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Er wordt ook vaak vergeten dat degenen aan de top het ook niet kunnen zonder de ondersteuning door de achterban op vele vlakken, ik denk aan administratie en boekhouding. En eventueel huishoudelijke hulp en ander werk uitbesteden waar ze aan de top geen tijd voor is.
    Er zou heel wat meer waardering mogen voor zijn die de mensen die er gewoon zijn en hun werk uitvoeren en het daarmee ook mogelijk maken dat zij aan de top staan en carriere hebben gemaakt.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Dank voor deze column Gerhard!

    Ik heb altijd wat moeite met Mees, omdat ze zo hard 'schreeuwt' zonder goede onderbouwing. Het komt er bij haar uiteindelijk altijd op neer dat iedereen full-time moet werken om de economie overeind te houden en om economisch zelfstandig te kunnen zijn (alsof dat niet op andere manieren kan), zonder dat duidelijk wordt waarom dat überhaupt gewenst is.

    Of 'hard boiled capitalism' op de lange termijn wel een houdbaar systeem is vraagt ze zich nooit af. Van Marxisme (zie haar titel) weten we al dat het misging. Dat een ongeleide markteconomie ook zo haar problemen kent is voor de rest van de wereld (en voor dit kleine, bijna opgesoepeerde planeetje)bijzonder duidelijk. Types als Mees ontgaat dit echter volledig.

    Daarnaast gaf Mees in het verleden duidelijk aan nauwelijks waarde te hechten aan menselijke relaties. Zorg voor ouders, kinderen, je doodzieke partner... huur maar iemand in. Veel efficiënter.

    Het staat Mees vrij haar eigen keuzes te maken. Gelukkig staat het anderen vrij haar keuzes niet nastrevenswaardig te vinden. En om niet zo onder de indruk te zijn van slecht onderbouwde ideeën.

    Fijne 'plakbandpensioendag' en vriendelije groet,
    Carolina

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Dit is nou wat ik bedoel met Arbeidsethos 2.0 (Gerhard jij bent oud genoeg om je versie 1.0 te herinneren). Mijn theorie is: een generatiekwestie. Op uitzonderingen ;) na vindt men de aanhangers onder de mensen die in de jaren zestig zijn geboren (2.0), kinderen van de hardwerkende vooroorlogse generatie (1.0).

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Onderweg naar huis hoorde ik in de auto op radio 1 een opmerkelijk verhaal. Het ging over een studie naar het efficiënte gedrag van mieren. Voor mensen geldt hoe minder mensen hoe efficiënter ze samenwerken. Bij grote aantallen mensen neemt de wanorde toe en wordt de aansturing veel moeilijker. Als we naar een mierenhoop kijken lijkt het dat alles uiterst geordend verloopt. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt nu dat de HELFT van de mieren helemaal geen taak heeft! Die zijn er gewoon. Zomaar zonder doel. Wat een prachtig uitgangspunt voor een basis inkomen m.b.t. onze mensen (mierenhoop)

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Ik heb mezelf altijd als feministe beschouwd, maar betekent dat dan dat ik volgens de ouderwets-mannelijke normen ook 40 uur (of meer) zou moeten gaan werken? Dat is helemaal geen feminisme. Feminisme gaat over gelijkwaardigheid, niet over gelijkheid. En daarmee zouden van oudsher 'vrouwelijke' taken gelijk moeten zijn aan van oudsher 'mannelijke' taken.

    Of iemand daar meer of minder bij werkt doet m.i. totaal niet ter zake.

    Dus wat mij betreft ben je gewoon iemand die minder is gaan werken en daarbij thuis een andere balans heeft gevonden (en er hopelijk erg van geniet ;-)).

    Zelf stop ik over twee maanden met werken, omdat we prima (en met veel meer rust)
    van één inkomen kunnen leven.

    Groetjes, Nans van Huiselijkgenoegen

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Als hoogopgeleiden in deeltijd werken en zelf allemaal taken uitvoeren die in New York worden uitbesteed, betekent dat onder meer dat er voor nieuwkomers op de arbeidsmarkt weinig kansen zijn in de persoonlijke dienstverlening. Het is dus niet zo gek dat vandaag het belangrijkste nieuws in de krant is dat migranten zich in Nederland niet thuis voelen. De arbeidsmarkt is het belangrijkste vehikel voor integratie. Heleen Mees

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Leuk dat je reageert. Ik zou zeggen: dát is nog eens een interessant onderwerp voor een column (al kun je New York natuurlijk niet zomaar vergelijken met bijv. Nieuw-Vennep). Ik denk trouwens - als schrijver - dat integratie begint bij táálbeheersing. Dat is ook een vorm van participatie die losstaat, maar tegelijk ook samenhangt met arbeidsparticipatie.

      Verwijderen
  12. Is het dan zo dat die migranten in New York "kansen" of integratie verkrijgen via de eenvoudige huishoudelijke baantjes? Voelen zij zich echt meer gewaardeerd of is het simpel de struggle to survive?

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Ik heb daar in het verleden al vaak columns over geschreven: https://www.project-syndicate.org/commentary/europe-s-leisure-trap?barrier=true
    Volgens mij is het beter dat mensen aan het werk gaan en al werkende leren ze de taal en de mores van het land van aankomst vanzelf.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Migranten krijgen echt kansen met die instapbaantjes. En als de migranten zelf niet doorgroeien dan hun kinderen wel. Ik zie het hier elke dag.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Je hebt een punt, maar het blijft collateral damage. Wat ik bedoel: niemand gaat hard werken met als doel een migrant aan de slag te helpen. Voorbeeld: iedereen komt kilo's lichter terug van een wereldreis, maar niemand gaat op wereldreis als hij moet afvallen.

      Verwijderen
  15. Voor dit stuk over New York als kansenmaatschappij moet je denk ik een abonnement op NRC Handelsblad hebben: http://vorige.nrc.nl//opinie/article1855319.ece/De_verzorgingsstaat_verstikt_migranten

    BeantwoordenVerwijderen
  16. en vooral niet in loondienst gaan, maar je eigen 'taskforce' en niet die van subsidie- en loonslaaf Hans de Boer (vno/ncw). Eigen- flexibele tijd is goud waard. Taal en nuances? Marokkanen zijn in Maarssenbroek en Surinamers in de Bijlmer gehuisvest en niet bij elkaar; laagopgeleid mengt blijkbaar niet zo goed, die gaan na hun klusje
    terug naar hun peers (duuropgeleiden ook, maar anders). Waarom moet ik aan (instap)Melkertbanen denken? Ik was recent in London: veel instapbanen zoals straat- parkeerhulp. Dus in de niet zo produktieve sector. Het klinkt voor mijn oren een beetje wattig.

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Ik ken mevrouw Mees maar al te goed. Deze post is werkelijk een fantastisch tegenwicht.

    Bedankt! Ik vond hem zo goed dat ik hem gedeeld op de Facebookpagina van Het Moederfront : )

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Ieder zijn eigen keus. Of soms zoals het loopt in het leven andere keuzes die er moeten worden gemaakt. Zelf heb ik met veel plezier het boekje van http://www.moniquewortelboer.nl Huishouden van het leven gelezen. Een mooie andere kijk op materialisme en het huishouden en het belang ervan. Waarbij het belang en waarom van het huishouden wel degelijk in deze maatschappij hoort.

    BeantwoordenVerwijderen
  19. In 2007 blogte mijn dochter al over Hellen Mees. https://marlieslaatvanzichhoren.wordpress.com/2007/04/15/heleen-mees/

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Wat nou als een stel met een jong kind ervoor kiest om wel alletwee full time te werken, niet super zuinig te leven en hun jonge kind bezoekt wel de kinderopvang. Is dit echt zoveel slechter?

    Voor mij draait het om bewuste keuzes, doen waar het gezin het gelukkigst van wordt. Wij kiezen ervoor om veel te werken, wij vinden werken leuk, zelfs als ik geen salaris nodig zouden hebben zouden wij ons werk zo willen doen. We leven niet super zuinig, maar hebben het geld om de dingen die wij niet leuk vinden en zonde van onze tijd vinden uit te besteden aan iemand die dat wel wil: schoonmaken,kleding maken, administratie doen etcetera. Dochter is enigst kind in de familie, geen broertjes/zusjes/nichtjes/neefjes. De kinderen van vrienden zijn minimaal 2x zo oud. Op de kinderopvang leert ze om gaan met leeftijdsgenootjes, haar wereld wordt verbreed want ons gezin is maar een klein stukje maatschappij.

    Wij kunnen nu veel beter de keuzes maken die we willen maken dan toen we minder verdienden en dus heeft vooral met prioritering te maken. Dochterlief krijgt geen uurtje quality time maar (bijna) alle aandacht die ze wil en we doen geweldige dingen omdat we daar tijd voor hebben/maken. Manlief sport zo vaak als hij wil. En ik zorg ervoor dat ik bij een flink aantal activiteiten op school ben omdat ik datbelangrijk voor dochter vind en het leuk vind.

    Ik snap dat wij 'het geluk hebben' dat we deze keuzes kunnen maken omdat ik bijv. Mijn eigen werktijd kan indelen en dat kan niet iedereen. Maar daar heb ik wel voor geknokt en wat heilige huisjes voor moeten slopen.

    Als het je echt worst is hoe mensen hun leven inrichten en hoeveel tijd ze besteden aan betaald werk zou je, met alle respect, mogelijk eens anders naar fulltime werkende mensen en kinderopvang kunnen gaan kijken. Niet als: dat wil je toch niet, maar als: als andere mensen hiervoor echt kiezen dan is dat ook goed. Voor mij ben je niet consequent, jouw eigen gedachten zijn wel degelijk 'meer waardevol' dan bewust fulltime werkende ouders die hun kind bewust naar de kinderopvang doen omdat ze denken dat hun gezin er op dit moment en de maatschappij nu en in de toekomst het meest mee wint. Wat nu als we alletwee gelijk hebben. Jij in jouw leven en ik in de mijne?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het gaat in mijn boeken niet - ik zou haast zeggen: nooit - over gelijk hebben. Ik laat zien hoe ik leef (waarom ik zo leef) en hoe ik over het leven denk. Ik beschouw werk als het verkopen van je vrije tijd voor geld en (boven de 50) als het verkopen van je gezondheid in ruil voor geld. Tegelijk ga ik op zoek naar een antwoord op de vraag wat ik versta onder "het goede leven" en misschien ook wel écht leven. Beste balans is, in mijn geval en op mijn leeftijd, een omgekeerde werkweek die ik tot het uiterste oprek. Verder koester ik alle papadagen die ik gehad heb en die toen nog helemaal niet zo heetten. We hebben ooit, een paar maanden, allebei fulltime gewerkt en toen dacht ik: of ik ga dood, of we gaan scheiden. Maar als andere mensen het de moeite waard vinden zo (een tijdlang) te leven, is dat prima. Je bent niet een "slechte" moeder als je veel werkt, maar ons is dat heel slecht bevallen. Dat is een veelbetekenend verschil in woordkeus. :-)

      Verwijderen