Zoeken

woensdag 1 juni 2016

Waar blijft het dérde basisinkomen?

Het is een historische dag, want met ingang van vandaag ontvangt Anne van Dalen een jaar lang een onvoorwaardelijk basisinkomen van 1000 euro netto per maand. Daarmee is ze de tweede Nederlander die via crowdfunding aan "gratis geld" wordt geholpen en de éérste vrouw. Voor mijzelf was het ook even een gedenkwaardig moment want de eerste 31 dagen van mijn experiment zitten erop. Wat bleek: van het vorige maand overgemaakte bedrag was op de betaalrekening nog precies 2 euro 26 over. Alles loopt dus op rolletjes, alleen wil het met het bij elkaar sparen van het dérde basisinkomen nog niet erg lukken. 


Ik weet niet of de naam Anne van Dalen echt door een geblinddoekte notaris uit de hoge hoed is getoverd, maar ik beschouw haar wel als een prima boegbeeld van het basisinkomen. In de aanloop naar deze historische dag (die voor haar gisteren al begon toen ze het geldbedrag symbolisch kreeg uitgereikt door Liesbeth van Tongeren van GroenLinks) heeft ze het woord "basisinkomen" al zo vaak laten vallen dat ze een gedreven ambassadeur lijkt voor dit systeem. Ik kijk dan ook vol spanning uit naar haar bevindingen.

Hier in huis kan ik alvast terugblikken op een eerste succesvolle maand. Op 1 mei heb ik 1000 euro overgemaakt van mijn spaarrekening met als doel te gaan leven van een soort zelfgefinancierd basisinkomen. Mijn experiment lijkt dus op dat van MIES, met dat verschil dat ik zelf mijn eigen crowdfunding heb gedaan en er ook veel langer dan twaalf maanden van hoop te genieten. Ondertussen heb ik natuurlijk wel braaf een tientje bijgedragen aan het basisinkomen van Anne van Dalen.


Mijn basisinkomen komt bovenop het inkomen dat mijn vrouw verdient met haar omgekeerde werkweek. Op die manier kunnen we precies uittesten of je het als gezin met twee kinderen kunt redden met twéé bij elkaar opgetelde basisinkomens, want samen zitten we net iets boven de 2000 euro netto. In die zin is dit experiment dus heel representatief, ook al omdat we onze hypotheek nog niet helemaal hebben afgelost en we voorlopig alleen profiteren van lage woonlasten. De eerste maand was heel spannend, want het zou bepaald ontmoedigend zijn als je meteen al met een gat in de begroting zou komen te zitten van een paar honderd euro. Dat er op de betaalrekening vanmorgen nog precies genoeg geld stond om 20 minuten in Rotterdam te kunnen parkeren, was dus een grote opluchting.

Tot mijn stomme verbazing wil het met het dérde basisinkomen echter nog niet erg lukken. Ik heb maanden geleden al tien euro overgemaakt, maar nog steeds is er van de benodigde 12.000 euro net iets meer dan 10% bijeengebracht. Als het in dit tempo doorgaat, krijgt de gelukkige winnaar zijn of haar geld pas wanneer het experiment van Anne van Dalen allang weer is afgelopen. Wellicht heeft het met onbekendheid te maken of misschien beginnen sommige Nederlanders alweer een beetje basisinkomen-moe te worden, ik weet het niet.

 
Zelf vind ik het een heel interessant en ook onontkoombaar onderwerp nu de werkloosheid onder leeftijdgenoten schrijnend hoog blijft, robots volgens verhalen onze banen dreigen op te slokken en het neoliberale marktkapitalisme in een soort fuik lijkt te zijn gezwommen. Inmiddels kan ik ook beamen dat een basisinkomen doet wat de voorstanders beloven: het zorgt voor rust en zekerheid en biedt inkomensgarantie, maar leidt bepaald niet tot apathie of verveling. Ondanks het feit dat ik strikt genomen niet meer hoef te werken om boodschappen te kunnen doen en de hypotheek te betalen, ben ik op 1 mei gewoon weer aan een nieuw boek begonnen en blijf ik voorlopig onverminderd bloggen en columns schrijven.

11 opmerkingen:

  1. Ik zal niet nog een keer om details vragen. Ik ben bang dat ik daarvoor moet investeren in het nieuwe boek. Maar dat ga ik deze keer zeker niet doen. Bibliotheek zal in deze uitkomst moeten bieden. ´2 euro 26´ is een buitengewoon holle frase zolang deze niet onderbouwd gaat worden met details. Helaas volledig nietszeggend. Overigens blijven de woorden in de blog zoals ze aanelkaar zijn geconcateneerd tot zinnen zeer plezierig lezen. Complimenten daarvoor.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. De meneer hierboven drukt het wat negatief uit, maar ik zou het ook buitengewoon interresant vinden als je van de afgelopen maand precies zou laten zien waar het geld aan is opgegaan.

    En als het iets te privacy gevoelig is, dan wellicht per categorie.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik snap de vraag maar vraag ook om enig geduld. In mijn volgende boek doe ik uitgebreid verslag van de eerste twaalf maanden, van dit experiment compleet met alle inkomsten en uitgaven. Of je het nu koopt of leent uit de bibliotheek (prima, doe ik ook met de meeste boeken), je zult moeten wachten tot zomer 2017. Op mijn blog licht ik niet meer op dan een tipje van de sluier. :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik blijf het merkwaardig vinden dat je een uitkering uit je eigen spaargeld "basisinkomen" noemt. Ik zou het eerder "rentenieren" noemen, alhoewel dat weer veronderstelt dat je nominale vermogen niet afneemt (je leeft van de rente). Echt rentenieren is in deze tijd van lage rente vrijwel onmogelijk, tenzij je multimiljonair bent. Dus je bent gewoon aan het interen op je spaargeld.
    Ik houd liever vast aan de definitie van Rutger Bregman: basisinkomen is een onvoorwaardelijk inkomen dat wordt verschaft door een politieke entiteit. Meestal zal dat de overheid zijn. Het basisinkomen van Anne van Dalen voldoet eigenlijk ook niet aan die definitie, tenzij je deze crowdfunding beschouwt als een politieke beweging voor inkomensoverdracht. Een basisinkomen waar je zelf voor hebt gespaard zou ik eerder pensioen of lijfrente noemen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Tja, als je mijn boeken hebt gelezen weet je dat alles om woordkeuze draait (beter gezegd: weet je dat ik vind dat alles om woordkeuze draait). In het plakbandpensioen schrijf ik ook letterlijk dat ik ga interen op mijn spaargeld, hoewel ik het bewust probeer te zien als een experiment met een soort basisinkomen. Wat Bregman schrijft is heel interessant, maar het is theorie. Daarom is het leerzaam om te zien wat mensen doen als ze 1000 euro netto per maand ter beschikking hebben en daarmee mogen doen wat ze willen, ongeacht waar dat geld vandaan komt.

      Verwijderen
    2. Ik heb al je non-fictie boeken (vanaf Hypotheekvrij) met veel plezier gelezen en heb er veel aan gehad. Toch vind ik dat je nu een beetje uit de bocht vliegt. Met een bijna hypotheekvrij huis en 60.000 euro op je spaarrekening behoor je tot de vermogende klasse. Ik denk zelfs dat je met dit vermogen tot de 10% rijkste mensen van Nederland behoort. Met dit vermogen kun je je veroorloven om 5 jaar zonder betaald werk te overbruggen. Dat is een hele prestatie, maar het heeft weinig met basisinkomen te maken.

      Verwijderen
    3. Mee eens! Nog een ander ding: de filosofie achter het basisinkomen is dat mensen zonder financiele verplichtingen meestal werk/uitdagingen gaan zoeken die nuttig zijn voor de maatschappij, zoals vrijwilligerswerk. Op deze manier zou een maatschappij met basisinkomen beter kunnen draaien dan eentje met voorwaardelijke inkomens.
      Ze zegt al dat je hebt gedoneerd aan het basisinkomen van Anne, en dat je nog steeds aan het schrijven bent.
      De vraag is nu: vind je dat je hiermee "voldoende bijdraagt aan de maatschappij om een basisinkomen te verdienen?"

      Verwijderen
    4. je vraag laat al zien dat er in mijn volgende boek een heleboel interessante vragen zijn om te beantwoorden. Want de kern van een onvoorwaardelijk basisinkomen is juist dat het onvoorwaardelijk is. Met andere woorden: je hoeft het helemaal niet te verdienen en je hoeft er niets tegenover te stellen. Jouw vraag suggereert het tegenovergestelde dus dat is een interessante kwestie.

      Verwijderen
    5. Je hebt gelijk, mijn vraagstelling is verkeerd. Het moet zijn "Ben je door jou basisinkomen meer onvoorwaardelijk gaan bijdragen aan de maatschappij?"

      Verwijderen
    6. In zekere zin wel. Ik houd binnenkort bijvoorbeeld een praatje voor pensioendeskundigen en doe dat in ruil voor een reiskostenvergoeding. Maar iets zinnigs kan ik daar pas over elf maanden over zeggen want het is nu nog te vroeg.

      Verwijderen
  5. Hmm, de belastingambtenaren die willen graag NU gaan rentenieren. Een fijne afvloeiingsregeling bij de Belastingdienst, die maakt dat teveel medewerkers vervroegd de poort uit gaan.

    BeantwoordenVerwijderen