Zuinig leven is een middel en geen doel op zich

Mijn uitgever had me er bij het verschijnen van Hypotheekvrij! al voor gewaarschuwd: pas op dat je niet in de hoek terechtkomt van de vrekkenclub. Daarom benadruk ik het hier nog maar eens: ik ben niet zuinig gaan leven uit schraapzucht of gierigheid, maar om onze hypotheek zo snel mogelijk te kunnen aflossen. Hoe je gaat leven nadat die mijlpaal is bereikt is een individuele keuze, want met een (bijna) hypotheekvrij huis kun je ook besluiten om het geld weer te laten rollen.

In mijn boek beschrijf ik hoe wij in 2008 zijn gaan aflossen alsof ons leven ervan afhing. Dat was in zekere zin ook zo, want ik wist zeker dat ik mijn pensioen niet in loondienst zou gaan halen en wilde niet op straat komen te staan met een tophypotheek als een molensteen om mijn nek. Door alles op alles te zetten, slaagden we erin het gehele aflossingsvrije deel van de hypotheek weg te werken voordat ik mijn werk kwijtraakte. Beide momenten vielen bijna samen, zodat het bijna leek of het afgesproken werk was.

Natuurlijk trok in de deur van het kantoor niet schaterlachend achter me dicht nadat ik als laatste het licht had uitgedaan, maar ik deed dat wel schouderophalend. We waren nog niet helemaal van de bank af, maar betaalden nu al minder aan woonlasten dan mijn oudste zoon voor zijn studentenkamer (en ook minder dan we maandelijks kwijt zijn aan ziektekostenpremies voor drie volwassenen). Dat bedoel ik dus als ik zeg dat aflossen je kwetsbaarheid verkleint: je hoeft 's nachts nog maar wakker te liggen van één probleem tegelijk.

Het aflossen van je hypotheek - in welk tempo je dat ook doet - vergroot tevens je keuzevrijheid. Je kunt met een hypotheekvrij huis besluiten minder te gaan werken, eerder te stoppen met werken of een baan te zoeken die minder verdient maar veel beter bij je past. Pas als de hypotheek is doorgehaald, weet je zeker of je werkt voor je plezier of omdat je nu eenmaal geen andere keuze hebt. Je kunt in ieder geval stoppen met bezuinigen wanneer je je doel hebt bereikt of - tijdelijk - een aflospauze hebt ingelast.

Dat kan ik dus niet vaak genoeg herhalen: dat zuinig leven in ons geval een middel was, eerst om de hypotheek af te lossen, later om een stuk weiland achter ons huis te kunnen kopen zonder daarvoor een cent te hoeven lenen. Zodra dat doel is bereikt, wordt het tijd de koppen bij elkaar te steken en nieuwe plannen te smeden. Ongeacht de uitkomst kun je nu al vaststellen dat aflossen je koopkracht vergroot: bij gelijkblijvende inkomsten heb je immers veel meer te besteden. Je kunt jezelf vervolgens belonen met mooie spullen en luxe vakanties, maar ook met de luxe van meer vrije tijd.

Nog steeds sturen mensen mij bespaartips, terwijl ik ondertussen al in een heel andere fase zit. Na het razendsnelle, hyperfanatieke aflossen probeer ik nu in alle rust te genieten van mijn bijna afgeloste huis en het bijbehorende stuk hypotheekvrije grond. Ik ben niet aan het kijken hoe ik mijn stookkosten nog verder omlaag kan brengen, maar vooral hoe ik zoveel mogelijk kan genieten van mijn pas verworven vrijheid en mijn kostbare vrije tijd.

Ons nieuwe leven begon met handmatige rekensommetjes op een blanco vel papier om te zien hoe snel we alles konden aflossen, maar inmiddels maak ik heel andere rekensommetjes. Zo ben ik nu al dik tevreden met een (gratis) dak boven mijn hoofd, een stapel boeken en dvd's uit de bibliotheek, een tweedehands racefiets van 149 euro en een tent in de tuin die we begin mei weer gaan opzetten om op warme nachten in te slapen. Bij elke andere aankoop vraag ik me af hoe lang ik daarvoor zou moeten werken en of het me waard is daarvoor te werken. Zo wordt je verlanglijstje vanzelf steeds korter en staan er uiteindelijk alleen nog dingen op die je écht belangrijk vindt.