Ineens ging het gisteren in het nieuws weer overal over "aflossen"

Ik had nét een column geschreven over het feit dat het in de landelijke media nog maar zelden over "aflossen" gaat (alsof het geen enkel probleem is dat de helft van die ongeveer 650 miljard geheel aflossingsvrij geleend is) of dat woord dook gisteren ineens weer in mijn timeline op. Klaas Knot had het namelijk niet alleen over de historisch lage rente, maar voegde daaraan toe dat aflossen op dit moment misschien wel de beste beleggingstip is. Vanmorgen merkte iemand terecht op dat de NOS bij het bijbehorende bericht gekozen had voor een huis dat in de verte aan het mijne deed denken (zeker als we buiten de tafel gedekt hebben en je die tent even wegdenkt).

Deels is dat bedrieglijk, want aflossen zorgt er natuurlijk niet automatisch voor dat er achter je huis ineens een tuin ligt van 500 vierkante meter. Je kunt dan wel hypotheekvrij zijn en voortaan misschien wat vaker vrij nemen van je werk, maar daarmee woon je natuurlijk niet ineens in een vrijstaand huis met vrij uitzicht. Het illustreert echter wel op treffende wijze het bijbehorende gevoel, want met een afgelost huis kun je ook in een rijtjeshuis de champagne ontkurken en zie je in het kielzog van de kurk je koopkracht omhoog schieten. Aflossen is in die zin niet alleen een prima beleggingstip, maar vooral ook een investering in vrijheid en geluk.

In mijn geval speelde "beleggen" geen enkele rol, want toen ik in 2008 als een gek ging aflossen kon je je geld net zo goed op een spaarrekening laten renderen. Door de extreem lage rente loont aflossen (of oversluiten) nu bijna altijd, al zijn er natuurlijk ook andere opties. Zo heb ik bijvoorbeeld een flink bedrag bijgestort in het spaardeel van mijn laatste stukje hypotheek waarvan ik de rente ooit had vastgezet op 6,9%. Dat spaargeld levert dus óók bijna 7% rente op en dat is precies 23 keer zoveel als op een gewone spaarrekening. Je leest het goed: ik behaal in één klap net zoveel winst als met een kwart eeuw sparen. Dat is niet alleen absurd, het laat ook zien dat de huidige economische situatie krom is en penibel.

Ook op de website van HP/De Tijd viel gisteren te lezen dat het misschien verstandig is om extra te gaan aflossen. Dat vond ik wel grappig, al was het alleen maar omdat Jan Smit (1962) een generatiegenoot is en ik vijf jaar geleden op de redactie van datzelfde HP/De Tijd uitgebreid heb staan vertellen over mijn nieuwe boek (en over het feit dat ik al vanaf 2008 fanatiek aan het aflossen was). Alle mensen die daar toen bij aanwezig waren, werken er overigens niet meer en Jan Smit is een freelancer die ik nooit heb ontmoet. Zijn verhaal laat vooral zien dat iedereen op zijn eigen manier en op een ander moment tot een bepaald inzicht kan komen. Vergeet niet dat er ook genoeg mensen zijn die al kláár waren met aflossen toen ik mijn eerste overboeking deed.

Het is ook niet zo dat aflossen in elke situatie de allerbeste oplossing is, al menen mensen dat wel eens uit mijn boeken af te kunnen leiden. Ergens anders kreeg ik zelfs voor mijn voeten geworpen dat ik zelf al gestopt was met aflossen toen Hypotheekvrij! in de winkel lag. Dat klopt, want we hebben een aflospauze ingelast nadat het hele aflossingsvrije deel was weggewerkt. Dat adviseer ik in mijn boek ook: om jezelf elke vijf jaar af te vragen waarom je ook alweer was begonnen met aflossen en je ook af te vragen of al die argumenten nog steeds geldig zijn. Je moet nooit als een blind paard een bepaalde richting inslaan en vervolgens niet meer nadenken.

Nadat we gestopt waren met aflossen, zijn we doorgegaan met sparen (zodat ik nu vijf jaar lang kan leven van mijn spaargeld en niet meer hoef te werken) en daarna hebben we de draad weer opgepakt door een extra storting te doen in de spaarhypotheek én meteen de einddatum vijf jaar naar voren te halen. Wat ik heb gedaan is dus niet inconsequent, onwaar of in strijd met mijn eigen verhaal, maar simpelweg een op maat gesneden strategie die tot nu toe geheel volgens plan verloopt. In maart 2020 ben ik 58 en - ondanks die aflospauze - helemaal hypotheekvrij. Dan begint, twaalf jaar nadat we het roer radicaal omgooiden, eindelijk de echte Ruhepause.