Moet de pensioenleeftijd weer terug naar 65?

Eigenlijk was ik van plan om vandaag zo vroeg mogelijk in de lekkerste stoel neer te ploffen op de meest schaduwrijke plek van de achtertuin om zo lang mogelijk van deze onverwacht zomerse dag te genieten. Maar toen las ik in de krant zó'n enorm onzinbericht dat ik toch maar even achter mijn laptop ben gekropen. Want de kans wordt steeds groter dat het pensioendebat een belangrijke rol gaat spelen in de aanloop naar de komende verkiezingen, zeker nu 50Plus het plan heeft gelanceerd om de AOW-leeftijd weer te verlagen naar 65.

Of dat een haalbaar plan is weet ik niet en ik durf ook niet zomaar te zeggen dat het een goed idee is. Wel laat dit zien dat het er in de aanloop naar de verkiezingen heftig aan toe zal gaan en dat niemand daarbij om de oudere kiezer heen kan. Getalsmatig wordt die groep alleen maar groter en daardoor ook steeds machtiger, ook al zullen verreweg de meeste vijftigplussers niet op 50Plus stemmen. Om die reden is het belangrijk om feit van fictie te onderscheiden en je niet te snel bang te laten maken door angstaanjagende krantenkoppen. Het zal namelijk best gebeuren dat de pensioenleeftijd richting 69 gaat, maar dit bericht gaat over Duitsland en betreft alleen mensen die nu nog onder de 40 zijn.

Sowieso wijs ik mijn lezers er altijd op dat ze een denkfout maken met zinnetjes als "straks moet je twee jaar langer doorwerken". Niks moet. Net als de meeste mensen krijg ik pas AOW als ik 67 ben (hoewel ik in mijn rekensommetjes voor alle zekerheid uitga van 68), maar desondanks ben ik feitelijk al met pensioen op mijn 55ste. Dat betekent dat iedereen die vrijheid heeft, maar ook dat je nooit te jong bent om te gaan sparen, aflossen en beleggen. Wie op zijn zestigste zijn baan kwijtraakt terwijl hij nog een aflossingsvrije hypotheek heeft van 3 ton, heeft pech maar heeft tegelijk ook iets verkeerd gedaan.

Ik maak dus ook rekensommetjes, maar wel heel andere dan de overheid. Die zien in hun berekeningen dat mijn schoonmoeder nog AOW ontving toen ze bijna 98 was, maar ik heb van dichtbij kunnen zien dat je de laatste tien jaar van haar leven eigenlijk niet mee moet tellen. Je kunt wel plannen maken voor later, maar moet niet denken dat je op je 93ste nog blakend van energie de Mount Everest op klautert. De kans is namelijk groot dat je van alles mankeert, dat je partner is weggevallen of dat je er zelf allang niet meer bent. Vandaar dat ik altijd zeg dat je nooit te jong bent om met pensioen te gaan.

Belangrijk is dat het pensioendebat gevoerd wordt op basis van persoonlijke verwachtingen en harde feiten. Zelf had ik al moeite met de voorspelling dat de helft van de baby's die in 2000 geboren is de 100 haalt, maar vandaag maakt De Volkskrant het helemaal bont door te schrijven dat iedereen die vandaag geboren wordt gemiddeld honderd wordt. Dat klinkt veelbelovend, maar impliceert dat tegenover iedereen die op zijn tachtigste overlijdt iemand moet staan die 120 wordt. Dat is niet onmogelijk (de oudste vrouw uit de geschiedenis overleed toen ze 122 was) maar kan alleen als we aan de lopende band organen gaan kweken en vervangen.

Wat de Volkskrant schrijft is dus sciencefiction, om niet te zeggen grote onzin. Lees dan liever aandachtig het obituary van Miep Brons die niet alleen op 72-jarige leeftijd overleed maar volgens de verslaggever al sinds de eeuwwisseling kampt met gezondheidsklachten. Snelle rekenaars weten dan dat ze pas eind vijftig was toen ze lichamelijk achteruit ging en 61 toen ze zo slecht ter been was dat ze hun villa moesten verruilen voor een appartement. De laatste vijf jaar van haar leven kwam ze haar bed zelfs niet eens meer uit. Vraag is dus waar je je toekomstplannen op baseert: op oncontroleerbare kletspraatjes over medische doorbraken of op levensverhalen waarvan we de ontnuchterende afloop al kennen.