Niet iedereen met een aflossingsvrije hypotheek stevent af op een gevaarlijke ijsberg, maar feit is dat de helft van de totale hypotheekschuld van 672 miljard nog steeds bestaat uit hypotheken waarbij alleen rente wordt betaald. Dat is een erfenis uit het recente verleden, toen deze variant te boek stond als goedkoopste hypotheekvorm en om die reden razend populair was bij huizenkopers. Nu we allemaal geachte worden 'aflossingsblij' te worden, rijst de vraag wie nou precies verantwoordelijk is voor deze penibele situatie.
Veel huizenkopers hebben het gevoel dat ze er door hun tussenpersoon of bank zijn ingeluisd, toen ze destijds een handtekening zetten onder hun aflossingsvrije hypotheek. Daar kan genoeg reden voor zijn, bijvoorbeeld als je het kantoor binnenstapte met het voornemen een veilige annuïteitenhypotheek af te sluiten en je even later weer buiten stond met een 'veel betere aanbieding die honderden euro's per maand scheelde', maar je nu het gevoel geeft dat je gebakken peren zit te eten op het bovendek van de Titanic.
Grote fout is geweest - en dat heb ik al eerder en vaker gezegd - dat banken en tussenpersonen aflossingsvrije hypotheken verkochten zonder het met de klant te hebben over aflossen. Door de snel gestegen huizenprijzen was een aflossingsvrije hypotheek vaak de enige mogelijkheid om nog een huis te kunnen kopen, maar er werd zelden gewezen op de consequenties op de einddatum (voor zover er sprake is van een einddatum, want dat verschilt per bank en per hypotheekakte). Zo kun je in theorie 29 jaar in zalige onwetendheid in een huis wonen, tot er opeens een brief op de mat valt die alles op z'n kop zet.
Het wrange van een aflossingsvrije hypotheek is dat je er je hele leven aan vastzit, of - beter gezegd - tot aan je dood. Daarmee doet deze hypotheekvorm zijn Britse naam alle eer aan, want ook mijn twee aflossingsvrije hypotheken zouden mij de rest van mijn leven zijn blijven achtervolgen als ik niet tijdig maatregelen had genomen. De ene schuld liep tot tot 'datum aflossing' (en dat kun je tot je laatste dag op aarde blijven uitstellen), terwijl de tweede zijn geldigheid pas verloor in april 2061, het jaar waarin ik theoretisch honderd zou worden. Ik heb vaak gezegd dat wij in 2008 zijn gaan aflossen alsof de duivel ons op de hielen zat, maar in werkelijkheid was het Magere Hein met zijn zeis.
De grap is echter dat onze tweede hypotheek geheel aflossingsvrij zou zijn geweest als de bank daar geen stokje voor had gestoken. De tussenpersoon was wel bereid ons de hélft van het bedrag aflossingsvrij te lenen, maar de andere helft bestond uit een spaarhypotheek met een afgesproken aflossing op een vaste einddatum na 25 jaar. In zekere zin heeft de bank ons dus juist tegen onszelf beschermd, terwijl de teneur nu vaak is dat die sector louter uit hebzuchtige, nietsontziende boeven bestaat. Ik weet wel dat ze dat alleen maar uit voorzichtigheid hebben geadviseerd (of uit eigen belang), maar het was uiteindelijk ook in ons voordeel.
Dan nog blijft het een interessant fenomeen dat wij precies tien jaar geleden versneld zijn gaan aflossen, terwijl de bank nu pas met die aflossingsblij-campagne komt. Bijna elk interview begint dan ook met de vraag waarom wij toen die stap hebben gezet, net zoals advocate Benedict Ficq nog regelmatig moet uitleggen waarom ze zelf ooit is begonnen met roken en daar na een jaar of dertig weer mee is gestopt. Dat is op zich een interessante vraag, maar in dit geval vind ik de vraag zelfs veel interessanter dan het antwoord. De twee journalisten vragen namelijk specifiek waarom ze in 2003 is gestopt met roken, terwijl de antirooklobby toen nog helemaal niet zo actief was.
Voor iemand van mijn leeftijd voelt vijftien jaar geleden aan als gisteren, want 9/11, de invoering van de euro, de moord op Pim Fortuyn en de dotcomcrisis liggen nog vers in het geheugen. Dat laat zien dat diversiteit in de media zich niet moet beperken tot huidskleur en geslacht, maar ook moet resulteren in een evenwichtige leeftijdsopbouw. Je kunt jonge mensen niet verwijten dat ze een andere horizon en een ander referentiekader hebben, maar er moet ook een dwarse academicus of een ouwe rot op de redactie rondlopen die weet te vertellen dat de nazi's destijds al op de hoogte waren van het feit dat roken slecht is voor je gezondheid.
De vraag aan Ficq onderstreept dat je als mens altijd de mogelijkheid hebt - en misschien ook wel de plicht en de verantwoordelijkheid - om je goed te informeren. Wie met de massa meehobbelt en alles voor zoete koek slikt, ziet een ijsberg in de verte misschien wel aan voor vasteland en wordt pas wakker als het water al door de boeg sijpelt. Tot mijn 47ste had ik me ook niet echt in mijn hypotheek verdiept, dus ik beschouw mezelf helemaal niet als een slimmerik of een smartass. Eerder ben ik een wat trage leerling die tijdig naar de hoogste versnelling is overgeschakeld en er vlak voor de tentamenperiode een mooie eindsprint uit heeft geperst.
Zeker, de banken hebben fouten gemaakt, maar in het geval van de hypotheken ben ik toch echt van mening dat iedereen weet dat als je geld leent, hetzij van een bank of een tientje van de buurman, het toch terug moet. Zolang iemand niet onder curatele staat ben je zelf verantwoordelijk voor je eigen beslissingen. Man en ik (1965/1964) hebben onze hypotheek al ruim 10 jaar helemaal afgelost, vaak tegen veel 'adviezen' (dan krijg je niets meer van de belasting terug) in. Maar zoals bijna alles in het leven, het is een keuze. Misschien zijn wij iets minder op vakantie geweest of minder nieuwe kleren gekocht, maar man wat ben ik blij met onze lage woonlasten (alleen nog energie ed.)
BeantwoordenVerwijderenGroet,
Leuk dat er heel veel 50+ blij zijn met zichzelf en achteraf blij met hun keuzes maar hoe moet je als starter in de woningmarkt met bv gescheiden ouders waar het contact minimaal mee is een goede afweging maken tussen het advies van de belanghebbende(bank) en de betalende partij die geen back up heeft die kennis van zaken heeft!
Verwijderenik heb het al vaker genoemd in deze vlog maar ik ben niet geinteresseerd in de resultaten van mijzelf of jullie als beginnend pensionarissen maar hoe onze kinderen het gaan doen zodat zij een goede start kunnen maken! triest dat je zegt dat zolang iemand niet onder curatele staat hij of zij zelf verantwoordelijk is!Kennelijk zeg je daarmee dat de jeugd maar beter moet weten vanuit zichzelf, maar hoe dan.....
Financiele kennis krijg je als het goed is van huis uit mee.
VerwijderenAnders ben je veroordeelt tot zelf kennis opdoen of een adviseur (met mogelijk dubbele agenda).
Goed geschreven artikel zoals altijd. Ik mis toch een onderdeel en dat is de gevolgen voor de banken en adviseurs. Ze hebben namelijk zeer veel geld verdiend met de aflossingsvrij hypotheek. Want met een aflossingsvrij hypotheek krijgen de hypotheekverstrekkers theoretisch gezien veel meer renten dan met een annuiteitshypotheek. En ik vind toch opmerkelijk dat iedereen gaat vanuit dat adviseurs alleen maar advies geven die niet (automatisch) moeten gevolgen worden. Het is zoals te zeggen: ik ga naar de doctor, maar je moet eerst je eigen onderzoek maken. Maar doctors zijn op het algemeen niet blij als je eerst jouw symptomes op internet zoekt. Sterker nog, ik volg de doctors omdat ze zeggen dat ik moet mijn kinderen vaccineren, maar moet ik eerst zelf mijn eigen onderzoek maken? Moet ik wachten in de tussentijd? Wat ik gehoord heb is dat de overheid niet blij is als je jouw kinderen niet op tijd vaccineren. Dus die advies moeten wij wel volgen..... Tja...
BeantwoordenVerwijdereneen beetje andere kant van "verantwoordelijkheid" https://www.youtube.com/watch?v=C0yNsKw4434
VerwijderenIk weet niet of je een tussenpersoon helemaal kunt vergelijken met een dokter, maar ik weet wel dat ik al een paar keer mijn klachten heb gecheckt op internet voordat ik naar de dokter ging (en vervolgens vaststelde dat het vanzelf wel zou overgaan of gewoon van de stress kwam).
VerwijderenMet een overdaad aan informatie op internet kan het onverstandig zijn om zelf te dokteren. Zowel bij de dokter als adviseur kan een second opinion geen kwaad.
VerwijderenInderdaad de bank verdiend goed aan je zolang je maar zo lang mogelijk rente blijft betalen. En in het geval van hypotheekrente betaald de staat (lees: wij allemaal) nog minstens 40% mee in de vorm van HRA. Ik weet nog goed dat toen ik een jaar of 12 geleden bij mijn bank informeerde of het niet verstandig was om wat meer af te lossen, dat ze mij adviseerden om dat niet te doen...
BeantwoordenVerwijderenja inderdaad.
VerwijderenVerlos ons van die ROVERSbende die zich betrouwbare Bank noemt !
BeantwoordenVerwijderenWe (1962 en 1963) sloten in 1987 een annuiteitenhypotheek af met de duur van 30 jaar. toen er in 2004 een verbouwing volgde steeg de hypotheeksom natuurlijk en de maandelijkse rente en aflossing. Maar wat ze ook veranderd hadden was de eind-datum.. !! die hadden ze ook maar even veranderd van 2017 naar 2034 ! Toen zijn we gaan aflossen (o.a. met spaargeld) en waren we in 2007 HYPOTHEEKVRIJ (en dat voelt zoooo lekker) .....in 2008 een (accumulerende) kachel aangeschaft en in 2016 zonnepanelen. Als kleine zelfstandige (bedrijf aan huis) kan ik nu heel rustig aan doen (geen dure AOV-verzekering meer nodig) en houd zo veel tijd over voor mijn hobby's en vrijwilligerswerk. Ik zal ook niet geveld worden door een burn-out of stress. Groeten uit het hoge Noorden, waar de natuur prachtig is en de woningen nog betaalbaar.
Helemaal goed, heel herkenbaar en helemaal volgens het boekje!
Verwijderen