Ah, natuurlijk zijn het weer 'de ouderen' die de huizenprijzen opdrijven!

Vanmorgen stond ik al om half zes naast mijn bed om met een kop koffie en een stapel kranten te genieten van de fluitende vogels in de tuin en de wereld die langzaam ontwaakte. Helaas verslikte ik me al snel in diezelfde kop koffie, toen ik in de zaterdageditie van De Volkskrant las dat 'senioren' persoonlijk verantwoordelijk moeten worden geacht voor de absurde prijsstijgingen van koophuizen, omdat ze 'steeds dominanter worden op de woningmarkt'. 

Ik zal niet zeggen dat je als witte man van middelbare leeftijd tegenwoordig nog maar weinig goed kunt doen in deze maatschappij, want dan gedraag je je precies hetzelfde als al die mensen die zich wel ergens het slachtoffer van voelen. Toch kan ik alleen maar vaststellen dat dit artikel de zoveelste tendentieuze poging is om ouderen overal de schuld van te geven en jong en oud tegen elkaar op te hitsen (of beter gezegd: jongeren het gevoel te geven dat ze achter het net vissen en stelselmatig achtergesteld worden).

Grote vraag is wat je mensen nu eigenlijk precies verwijt wanneer ze een huis kopen, de hypotheek in de loop der jaren netjes aflossen, hun kinderen opvoeden en uitzwaaien en vervolgens nog een beetje van het leven proberen te genieten in datzelfde huis. De overheid wil dat mensen steeds langer zelfstandig blijven wonen, dus dat doen ze. En wie nog vitaal is en graag in de tuin bezig is, zal zich wel een paar keer bedenken voordat hij zijn woning inruilt voor een gelijkvloers appartement met een paar zielige bloembakken.

Als ik als planoloog een verklaring zou moeten geven voor de huidige gekte op de huizenmarkt, dan zou ik er allereerst op wijzen dat er in ons land nog heel veel gebieden zijn waarin de woningmarkt nog maar net hersteld is van de gevolgen van de crisis en er van gekte helemaal geen sprake is. Het is een probleem van de grote steden, van de Randstad en van een steeds verder uitwaaierende cirkel daaromheen. Als ik eerlijk ben, heeft de snelheid waarmee deze omslag plaatsvond me verrast, want voor mijn gevoel stond eergisteren nog een groot deel van de woningvoorraad onder water.

Die omslag heb ik dus niet voorzien of voorspeld, maar ik kan wel vaststellen dat er de afgelopen jaren vanwege de crisis veel te weinig is gebouwd, met als gevolg dat er nu sprake is van een groot tekort aan woningen. Daarnaast heeft de kunstmatig lage rente mensen ertoe verleid om hun spaargeld in aandelen en vastgoed te steken, omdat dat veel beter rendeert. Daar komen dan nog professionele beleggers bij en een woningvoorraad die totaal niet aansluit op de demografische verschuiving waar we nu middenin zitten.

Ouderen kunnen het in dat krachtenveld natuurlijk alleen maar verkeerd doen. Als ze in hun eigen huis blijven wonen nadat de kinderen zijn uitgevlogen, 'houden ze een woning bezet' waar een jong gezin heel blij mee zou zijn. Mochten ze besluiten te verhuizen, dan hebben ze door overwaarde en spaargeld een voorsprong op jongeren en kunnen ze veel sneller handelen en hoger bieden. In beide gevallen hebben jongeren het nakijken, maar dat betekent natuurlijk niet dat iemand iets te verwijten valt.

Dat lijkt ook de verslaggever te beseffen, vandaar dat hij terugvalt op taalconstructies die ten onrechte een misstand suggereren (zo worden ouderen volgens het artikel steeds 'dominanter' op de woningmarkt en laat hij een van de geïnterviewden zijn verhaal doen vanuit een 'luie stoel' met uitzicht op openslaande deuren). Ook wordt er verhaald van een ouder stel dat inderdaad naar een appartement verkaste en zich daar zo verveelde dat ze toen maar een huisje in Frankrijk kochten om iets om handen te hebben.

Door alleen maar blije, gezonde senioren met een hypotheekvrij huis te portretteren, wordt de indruk gewekt dat alle ouderen er warmpjes bij zitten, de hele dag in de tuin zitten te lezen en geheel ten onrechte profiteren van het vermogen dat ze gedurende hun werkzame leven bij elkaar hebben gespaard. Dat krijg je dus als je zo'n beetje alle journalisten boven de 50 de laan uitstuurt en de krant laat volschrijven door een generatie die als eerste reflex heeft dat iets 'niet eerlijk' is.

In plaats van steeds maar uit hetzelfde vaatje te tappen en de krant te vullen met tendentieuze artikelen, zou het veel verfrissender zijn om eens een interview te doen met de eventuele kinderen van Gerard en Liesbeth, Trijntje en Willem, Ans en Frits en Truus. Want wat gebeurt er als al deze ouderen die de huizenprijzen opdrijven er straks niet meer zijn? Wie erven dan die huizen die tonnen waard zijn en al dat vermogen dat ze na een leven lang werken hebben opgebouwd?

En wat zouden diezelfde kinderen er eigenlijk van vinden als pa en ma het huis verkopen en vervolgens al hun spaargeld uitgeven aan de huur van een appartement, torenhoge servicekosten, een mooie SUV met een hoge instap en allerhande leuke reisjes? Zijn de problemen op de woningmarkt dan in één klap opgelost of krijgen we dan alsnog allemaal scheve gezichten omdat de erfenis is verdampt en jongeren andermaal met lege handen staan?