Deze "opa" heeft nog een kind van 12

Na mijn laatste bijdrage aan de opiniepagina van De Volkskrant regende het negatieve reacties. Opeens was ik een “opa” die niet verder komt dan de constatering dat “vroeger alles beter was”. Dat krijg je natuurlijk als je braaf je geboortejaar vermeldt en al in 1987 je eerste huis kocht (al moet ik daar meteen bij vermelden dat het helemaal niet de bedoeling was omdat ik pas 25 was en nog studeerde).

Laten we voorop stellen dat ik helemaal niet vind dat vroeger alles beter was. Ik heb twee scripties geschreven op een typemachine en daar heb ik nog steeds nachtmerries over (en schrijfkramp). Verder ben ik erg gehecht aan de uitvinding die compact disc heet, gebruik ik zelfs mijn TomTom als ik een brief ga posten en zou ik niet meer weten hoe je het beroep van journalist kunt uitoefenen zonder internet. En zo kan ik nog wel even doorgaan.

Dat neemt natuurlijk niet weg dat sommige dingen vroeger inderdaad beter waren, of beter geregeld. De welvaartsstaat kalft in een razend tempo af en veel leeftijdgenoten zouden helemaal geen bezwaar hebben tegen een riante VUT-regeling of een WW-duur van negen jaar. Het was in mijn jeugd ook minder druk en vol en het was magisch om op je transistorradio een krakend liedje op te vangen van Radio Caroline: alsof je onder de dekens naar radio Oranje zat te luisteren of een levensteken opving van ET.

Strekking van mijn betoog is dan ook in de eerste plaats dat het nog niet zo vreselijk lang geleden is (namelijk: vlak voor de exuberant nineties) dat mensen braaf spaarden voor hun eigen huis en netjes aflosten. Ik ben nog helemaal geen “opa”, maar heb nog een kind op de basisschool. Het is juist griezelig hoe snel we van bescheidenheid en calvinisme zijn overgeschakeld op een soort schaamteloos kijk-mij-nou-eens-kapitalisme. In die zin bestaat de wereld uit een periode van Voor en Na de film Wall Street. Ik ben niet oud, maar wel oud genoeg om me nog een andere, en in sommige opzichten bétere wereld te herinneren.

Daarom valt het me op, en stoort het me ook een beetje, dat je zoveel jongeren hoort klagen en zeuren over een potentiële studieschuld van 20.000 euro. Nou én? Ik had destijds, na het behalen van mijn universitaire diploma, ook een schuld van 20.000 gulden en maakte daar juist grapjes over. Mijn vrouw was degene met 20 mille op de bank, dus ze kon onmogelijk met mij zijn getrouwd vanwege mijn geld. We konden dat eerste huis ook alleen maar kopen omdat zij net haar eerste baan had.

Sowieso snap ik niet dat jongeren over hun pensioen nadenken en zeuren dat het niet eerlijk is dat babyboomers het veel beter hebben. Op die leeftijd gingen we de straat op als we ergens tegen waren, maar tegelijk hadden we het gevoel dat de wereld aan onze voeten lag en dat alles mogelijk was. We luisterden weliswaar naar sombere post-punk van bands als The Sound en Joy Division, maar tegelijk vonden we het leven hartstikke leuk. En dat terwijl er midden jaren 80 eveneens een enorme (jeugd)werkloosheid was en ik behoor tot wat ze later de Verloren Generatie zijn gaan noemen.

Hoe dat komt (en hoe het komt dat jongeren tegenwoordig soms al op hun 23^ste een burn-out hebben) is voer voor sociologen en psychologen. Zelf probeer ik alleen maar aan te geven dat je vroeger weliswaar allemaal de mazelen kreeg (en dat daar inderdaad wel eens iemand aan dood ging) maar dat je tegelijk een veel onbezorgder leven leidde. Ik ben absoluut niet tegen inentingen, net zoals ik ook niet tegen internet ben, maar het is zorgwekkend om te zien hoe snel de verzorgingsstaat wordt uitgehold en hoeveel zorgen sommige jongeren zich maken terwijl ze het leven juist zouden moeten omarmen.