Natuurlijk is Goud Roem Citrus niet meer dan het is, namelijk een roman. Het is een verzonnen verhaal, geschreven door iemand van 31 die waarschijnlijk te veel boeken heeft gelezen van Frank Herbert. Tegelijk is dat de kracht van schrijvers van dit soort dystopische boeken: dat ze hun lezers meenemen naar een helemaal niet zo verre of vergezochte toekomst. Zoveel fantasie is er niets eens voor nodig om je voor te stellen hoe het is om te leven in een wereld waarin de zon onbarmhartig schroeit, water zeldzamer is dan goud en ook rijke westerlingen zich aan hebben moeten sluiten in de onafzienbare stroom klimaatvluchtelingen.
In die zin laat dit boek zich lezen als de ochtendkrant van 2032 (die tegen die tijd natuurlijk helemaal niet meer bestaat, net zoals er ook geen vers fruit meer is en alle bomen kaalgevreten zijn en zo broos als papier). In Goud Roem Citrus heeft de opwarming van de aarde ons definitief ingehaald en is er geen ontkennen meer aan. Het is The Walking Dead maar dan zonder zombies en met een zinderende zon. Je stapt je voordeur uit en bent opeens in de woestijn van Nevada. Ik weet nog steeds niet of ik het een goed boek vind, maar ik weet wel dat ik na de eerste paar hoofdstukken veel meer genoot van mijn schaal druiven en mijn koude glas water.
Ondertussen - en dat betekent in mijn geval dus tussen het lezen door - lees ik op Twitter dat er sprake is van klimaathysterie en schrijft Leon de Winter op zijn vaste plek in de krant dat er geen sprake is van door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde, maar slechts van een "opwarmingsverhaal". Het klimaat fluctueert nu eenmaal en dat heeft niets te maken met onze vervuilende en verkwistende levensstijl maar alles met geologische en kosmische krachten. Als we al invloed hebben door onze CO2-uitstoot, dan is dat alleen maar in positieve zin want zo stellen we de volgende ijstijd juist weer een beetje verder uit.
Nu ben ik een politicoloog met een talenpakket, dus ik kan alleen maar afgaan op wat ik over dit onderwerp lees (bijvoorbeeld dat het in New York in februari al even 21 graden was). Als journalist schreef ik in 1988 al een artikel over wat toen meestal nog het "broeikaseffect" werd genoemd en vorig jaar zomer las ik tijdens mijn vakantie De klimaatoorlogen van Harald Welzer. Tegelijk las ik naast de column van Leon de Winter en de tweets van Marianne Zwagerman óók het boek De menselijke maat van Salomon Kroonenberg, dus niemand kan mij ervan beschuldigen dat ik in een filterbubbel leef waarin GroenLinks de agenda bepaalt.
Vooropgesteld dat ik niet 100% zeker weet dat klimaatsceptici onzin verkondigen, meen ik wel een verklaring te hebben voor hun reflex. Die lijkt namelijk héél erg op die van mensen die naar excuses zoeken om vooral niets te hoeven aflossen. De laatste jaren is dat stukken minder geworden, maar toen wij in 2008 begonnen met met het aflossen van onze hypotheek heb ik alle k*tsmoezen wel de revue zien passeren. Zo kreeg je altijd een boete als je afloste, moest je natuurlijk wel "leuke dingen" kunnen blijven doen en had je er niks aan als je op je 55ste een hartaanval kreeg op de drempel van je hypotheekvrije huis dat je net een dag eerder helemaal had afgelost. Aflossen is soms afzien en daar hebben de meeste mensen helemaal geen zin in.
Zuinig leven om je eigen hypotheek af te kunnen lossen is dan misschien nog wel op te brengen, maar niemand gaat superzuinig leven om te sparen voor zijn achterkleinkinderen. Dat speelt dus ook mee in de hele klimaatdiscussie. Mensen willen overal 130 rijden, in de zomer het vliegtuig pakken naar Bali en lekker alles kopen waar ze blij van worden. Klimaatsceptici willen zonder schuldgevoel vasthouden aan hun oude verkwistende levensstijl en dus moet het allemaal wel onzin zijn. Toegeven dat opwarming misschien bestaat betekent immers: minder vliegen, minder vlees, minder vervuiling en misschien wel minder keuzevrijheid. Dat lijkt een flinke stap terug, maar is waarschijnlijk veel verstandiger dan op de oude voet doorgaan tot er geen weg terug meer is.
Goed en genuanceerd stuk:-)
BeantwoordenVerwijderenWat mij angst inboezemt, is de gedachte, dat die sceptici gelijk hebben. En de invloed van de mens op de opwarming minimaal is. Dat betekent, dat we het proces door verandering van gedrag nauwelijks kunnen keren.
BeantwoordenVerwijderenhet zal inderdaad nu al bijzonder lastig worden om de in elkaar grijpende systemen te beinvloeden en te keren. Volgens de wetenschappers kan het nog wel. De correspondent had er laatst een stuk over: de komende 3 decennia over de hele wereld heen het energiegebruik elk decennium halveren, de CO2 opslag goed opschalen (en dan meer dan we nu kunnen, maar techneuten kunnen nog wel meer bedenken), en 2030 de landbouw volledig CO2 vrij doen.
VerwijderenDat kan allemaal technisch nu nog.
Maar politiek allemaal "best lastig" (titanentaak zou ik zeggen).
Met dit scenario houden we de opwarming op 2 graden. We zijn nu ruim een graad opgewarmd, en de stormen zijn al lekker bezig. Maar we kunnen nog doen alsof het toeval is.
Als we erover heen gaan, is de kans groot (met het huidige politieke klimaat een garantie) dat delen van de wereld opgegeven moeten worden: overstroomd, verzilt, vervuild. Vooral lastig voor de mensen die daar dan wonen. Wij hebben "nog nergens last van". Toch?
Prima stuk. En wie er gelijk heeft gaan we vanzelf zien, denk ik zo.
BeantwoordenVerwijderenIk ben een klimaatscepticus, maar dat is voor mij geen reden dat er niets gedaan hoeft te worden. Fossiele brandstoffen zijn vervuilend, eindig en het komt vaak uit landen met dubieuze leiders. Een omkering maken naar schonere en duurzamere energie juich ik toe. Ik verbaas me echter over hoe er met het klimaatprobleem wordt omgegaan. Belastingverhoging, handel in emissierechten schijnen nogal belangrijk te zijn. Waarom niet veel meer stimuleren dat mensen plantaardig gaan eten, de luchtvaart veel zwaarder gaan belasten. Het is toch te gek hoe duur het is om je huis te verwarmen als je kijkt naar de hoeveelheid brandstof die nodig is voor een vliegreis en hoe goedkoop dat is. Ik kan dit verhaal nog veel langer maken, maar het stoort me hoe zaken in het nieuws komen. Vaak eenzijdig en zodra je enige scepsis hebt, wordt daar best agressief/denigrerend op gereageerd. Ik vraag me echt af of er een agenda achter zit. Het kappen van mangrovebossen waardoor zware stormen meer schade aan de kustgebieden en overstromingen geven. Is dat een klimaatprobleem of gewoon het gevolg van dom handelen. In de jaren zeventig werden we bang gemaakt voor een nieuwe ijsstijd. Het klimaat veranderd nu eenmaal en in de middeleeuwen was het warmer dan nu en daarna (tijdens de gouden eeuw) zaten we in een kleine, lichtere variant van een ijsstijd. Dit was mogelijk het gevolg van verminderde zonneactiviteit. We staan/komen nu weer in zo'n periode. Mogelijk gaat het juist stevig afkoelen. Dus, ja, heel graag een schonere aarde en daar nu echt werk van maken. En nee, liever geen types als Al Gore en Leonardo di Caprio die mooie praatjes houden over global warming, maar waarbij je het uit hun gedrag niet kunt zien.
BeantwoordenVerwijderenWij hebben zonnepanelen, ik heb nog nooit gevlogen, wij eten hoofdzakelijk plantaardig, doen aan afvalscheiden etc. en dan kun je nog steeds klimaatscepticus zijn.
Dat geeft weer een mooie nuance aan de verhitte discussie. Dank je voor je verhaal.
Verwijderenik geloof wel in klimaatverandering. Maar goed, ik heb het bestudeerd, dus da's niet eerlijk.
VerwijderenAls je de temperatuurschommelingen van de laatste tijd wilt bekijken, vind ik dit een verhelderend plaatje.
https://xkcd.com/1732/
Wel goed doorscrollen, want het begint voor de mammoeten, en de tijd van deze aarde is best lang. Maar dat geeft het effect ook goed weer.
Ja, de temperatuur hier op Aarde schommelde altijd al. Maar niet zo veel en zeker niet zo snel. En als 98% van de wetenschappers het eens zijn dat het zo is en dat het op tig manieren erg is, vind ik het erger dan stupide dat je zegt dat het wel meevalt. Zeker als je zelf je niet verdiept in de wetenschap, en het als excuus aanvoert om niets te doen. (dit is richting mensen als Leon en Marianne, Yeleni doet veel ondanks haar sceptische houding)
Ook andere planeten warmen op. Dat moet toch te denken geven?
BeantwoordenVerwijderenPrecies, hoeveel auto's rijden er op Mars?
VerwijderenNu de economie booming is, valt mij op dat een aantal mensen stoppen met versneld aflossen. De redenen zijn, huis staat niet meer onder water. Ik heb een hypotheek die door het aflossen heel betaalbaar is.
BeantwoordenVerwijderenHet lekkere leven lokt, dus die vliegreis naar Bali ook.
Als milieu zo belangrijk is: waarom is op lpg rijden dan duurder dan op benzine? Kennelijk is het geld dus belangrijker!
BeantwoordenVerwijderenOude wijsheid: repareer het dak als de zon schijnt. Oftewel, los af als je het geld er voor hebt. En kijk eens wat er nu in de politiek wordt geroepen: we hebben wat miljarden over en die moeten naar de kiezers. Nee, de staatsschuld aflossen, dat moeten we. Honderden miljarden gaat het om. De Nederlandsche Staat heeft óók een hypotheek!
BeantwoordenVerwijderenAan de klimaatveranderingen hangen te veel economische belangen van de olie-, gas en kolenindustrie. In Nederland te zien in de onwil om te stoppen met gas pompen in Groningen.
BeantwoordenVerwijderenEn inderdaad, we hebben een grote staatsschuld. Staatsschuld en de klimaatverandering drukken allebei een stempel op de volgende generatie. Mijn vrees is dat we de achteruitgang van de ecologie niet meer kunnen terugdraaien als we nu alleen gericht zijn op aflossen. Ik zou de miljarden naar de duurzaamheid willen hebben.
Ik denk dat de technologische ontwikkelingen nog wel een aantal problemen zullen kunnen ondervangen. Het rapport van Rome is nooit uitgekomen omdat er zoveel vernieuwingen waren. Volgens mij hopen klimaatsceptici hierop.
Ik begreep laatst dat het KNMI onderscheid gaat maken tussen rampen die voorkomen uit klimaatverandering en rampen die 'normaal' zijn. Dat zou angst en scepsis kunnen wegnemen.
Ik hoorde gisteren een activistische mevrouw in een programma zeggen, dat veel mensen het niet willen weten, ze luisteren niet. Mij raakte een ander die aangaf, dat het moeilijk is om niet in hopeloosheid weg te zakken, omdat veel mensen die zich er wel mee bezig houden zich realiseren, dat het te laat is om de wereld te behouden zoals hij nu is. Ze proberen hun steentje wat in hun macht ligt gezamenlijk bij te dragen. Dat laatste lijkt me mooi. Ik vond wat o.a. Seegers en Wijffels voorstelden om huizen klimaatneutraal te maken en daarin te investeren wel een goed plan, om maar even een sprong naar de politiek te maken. Ik zou erg blij zijn als er iets zou ontstaan, dat we voor het behouden van de diversiteit op aarde ons gezamenlijk gaan inzetten en dat we die waarderen als onze gezamenlijke rijkdom. En ik word geraakt door mensen die zich daarvoor langdurig en blijmoedig inzetten, ondanks tegenslag. Ik hoop dat ook eens te kunnen, want ik herken bovenstaand dilemma.
BeantwoordenVerwijderenKLimaatverandering is er, of we ons er druk om maken of niet. En of we het geloven of niet. https://xkcd.com/1732/
BeantwoordenVerwijderenDe impact hebben we, of we het geloven of niet. Al hebben we in westerse landen er minder last van (toevallig), en kunnen we makkelijker overstromingen opruimen (of dijken tegen bouwen), want we hebben geld. En of die storm nu precies door klimaatverandering komt, tja, da's het lastige van kansberekening. Daar zijn onze hersens niet op gebouwd.
We kunnen alleen de toekomst iets veranderen, een stukje. Voor ons, maar vooral voor onze kinderen, en voor de andere Aardbewoners. Maar daar zijn we als mensen weinig mee bezig ( want ). Dus of we iets veranderen? Of we genoeg veranderen? Ons eigen manier van denken helpt ons niet. Dus mijn kansberekening zegt dat we dat niet gaan doen.
Waarschijnlijk.