Hoe kun je nu écht stoppen met werken op je 55ste?

Vorige week was ik te zien in RTL-Nieuws als iemand die al op zijn 55ste is gestopt met werken en de vrijgekomen vrije tijd vooral benut om lekker vaak naar de bioscoop te gaan. Het was een kort item dat daardoor het karakter had van een samenvatting van een samenvatting. Zelf zou ik er ook niet in slagen om de 500 pagina's van Het plakbandpensioen en Leven van de lucht in 90 seconden samen te vatten. Tegelijk verbaast het me dat sommige mensen nu denken dat ik elke dag drie films zie en op basis van dit ene filmpje menen te moeten concluderen dat ik vast en zeker geen studerende kinderen heb en een vervelende vrouw.

Hoewel het me door iedereen nadrukkelijk werd afgeraden, heb ik alle reacties op dit filmpje op YouTube aandachtig zitten lezen. Veel mensen bleken te vallen over het feit dat ik brood meeneem naar de bioscoop als ik van plan ben om drie films op een dag te zien (en dan weten ze nog niet eens dat ik op donderdag wel eens zes films achter elkaar heb gezien). Waarschijnlijk associëren ze het met zaterdagavond en met popcorn op schoot en stellen ze zich voor dat ik in de stoel ernaast zuinigjes in mijn boterham met kaas zit te happen.

In werkelijkheid neem ik alleen brood mee omdat ik met al die films al snel een dag zoet ben en ik tussendoor natuurlijk ook nog iets moet eten wil ik nog langere tijd van mijn vroegpensioen kunnen genieten. Grote vraag is hoe ik dat anders zou moeten doen. Voor 6 euro een sandwich scoren bij Subway? Ben ik dan goed bezig of ben ik alleen maar zo snel door mijn geld heen dat ik alsnog zou moeten gaan werken? Dat ik mijn eigen brood meeneem, sluit ook niet uit dat ik regelmatig met een espresso of een muntthee in de foyer zit van diezelfde bios.

De eerste vraag die de verslaggever me stelde, was hoe ik mijn dagen zoal doorkom. Ik vertelde naar waarheid dat ik diezelfde ochtend vrijwilligerswerk had gedaan en dat ik verder graag boeken lees, veel op de fiets zit, bij vrienden of oud-collega's langs ga, in de tuin bezig ben, muziek draai, wandel of - sinds kort - naar Netflix kijk. Je kunt mij dus filmen op een dag dat ik twee of drie films achter elkaar zie, maar dat dat betekent niet dat ik elke dag in de bioscoop zit.

Het grappige is echter dat al die reaguurders zich blindstaren op mijn vrijetijdsbesteding zonder zich af te vragen wat ze zélf allemaal zouden doen als ze de beschikking hadden over zoveel vrije tijd. Dat is natuurlijk een beetje kortzichtig, net als de vaststelling dat ik mijn hele leven op een houtje heb gebeten om een paar jaar extra van mijn pensioen te kunnen genieten. In werkelijkheid hebben we slechts enkele jaren superzuinig geleefd en kunnen we de broekriem nu weer laten vieren. Wie alles heeft afgelost hoeft immers nooit meer iets af te lossen.

Grootste angst bij mensen schijnt te zijn om zuinig te leven en vervolgens op je vijftigste je laatste adem uit te blazen. Dat argument heb ik heel vaak gehoord, want niemand wil dood neervallen op de drempel van zijn zojuist afgeloste huis. Die afweging moet iedereen dus maar zelf maken, al kan het geen kwaad om te bedenken dat ik vanaf mijn 55ste tot mijn echte AOW-datum over precies net zoveel vrije tijd beschik als iemand die op zijn 68ste afzwaait en zich netjes aan de statistieken houdt qua levensverwachting. Haal ik dat óók, dan heb ik precies twee keer zo lang van mijn pensioen genoten.

Even onzinnig is de aanname dat ik geen (studerende) kinderen zou hebben, een vervelende vrouw of een heel hoog inkomen. Ook is het wel erg simpel om iedereen die boven de vijftig is een babyboomer te noemen, want als het alleen een kwestie van leeftijd was dan zouden al mijn klasgenoten en oud-collega's nu ook gestopt moeten zijn met werken. Volgens mij heeft het meer met perceptie te maken en met verstandig omgaan met geld. Zaterdag las ik bijvoorbeeld nog in het AD het verhaal van een ouder echtpaar dat meer dan 3500 euro netto p/m te besteden heeft en zegt 'het niet breed te hebben'.

De grappigste - en misschien wel meest veelzeggende - reactie is die van die persoon die beweerde dat ik maar raar van mijn fiets afstap. Nu ben je als mens natuurlijk niet helemaal toerekeningsvatbaar als je voor het oog van de camera opeens een toneelstukje aan het opvoeren bent (want ik had mijn fiets allang op slot gezet en ergens anders gestald), maar toch bekeek ik het filmpje voor de lol nóg een keer om te zien wat hij nou precies bedoelde met zijn opmerking.

Ik verplaats me al jaren op een veertig jaar oude damesfiets en zag nu dat ik inmiddels ook afstap als een vrouw. Dat gebeurt vanzelf wanneer je je aanpast aan de omstandigheden en gebruik maakt van de voordelen die dat biedt. Je kunt natuurlijk op- en afstappen alsof er een stang op die fiets zit, om stoer te lijken of omdat je dat zo gewend bent of altijd zo hebt gedaan, maar sinds 2008 staat ons leven juist in het teken van improviseren, balanceren, aanpassen, inpassen en oppassen. Dan maakt het al snel niets meer uit welke indruk je daarmee op anderen maakt.