Zoeken

vrijdag 14 juni 2013

Wat is de definitie van "luxe"?

Gisteren heb ik – redelijk op de valreep, want de uiterlijke inzendtermijn is morgen – een essay ingestuurd over het onderwerp (of eigenlijk: de vraag): wat is luxe? Elke zaterdag zag ik een oproep voor die prijsvraag voorbij komen in NRC Weekend, maar deze week ben ik er eindelijk eens goed voor gaan zitten. Wat sowieso dus al een soort luxe is: met de tuindeuren open achter de laptop filosoferen over een luxe-onderwerp.

Over de inhoud kan ik natuurlijk niks verklappen, want het is een echte wedstrijd met een heuse jury. Geen idee hoeveel inzendingen ze binnenkrijgen, maar volgens mij is het een onderwerp dat heel veel mensen aanspreekt. In mijn nieuwe boek Helemaal Vrij! probeer ik een (nieuwe) definitie te bedenken voor termen als “armoede” en “welvaart” (en natuurlijk ook “vrijheid") en "luxe" hoort zeker in dat rijtje thuis. Alles zal de komende jaren draaien om de vraag wat we moeten verstaan onder het goede leven en hoeveel luxe je eigenlijk nodig hebt om dat te bereiken.

In zijn algemeenheid kun je stellen dat de definitie van luxe afhangt van plaats en tijd, maar ook van jouw eigen plaats in de tijd. Wie ziek wordt, heeft ineens een ultrakort verlanglijstje en wil nog maar één ding: beter worden. Omgekeerd heeft de rijkste mens op aarde geen enkele garantie dat hij ook de oudste mens wordt (of de meest gelukkige of wat dan ook). Vandaar dat ook dit essay aan het slot een beetje de allure kreeg van een preek, ook al omdat ik ergens de naam Lazarus laat vallen.

Maar genoeg daarover. Zodra de uitslag bekend is (en dat duurt nog tot 11 oktober) zal ik het essay hier in zijn geheel plaatsen. Of anders gebruik ik misschien delen eruit voor mijn eerstvolgende boek (en dát duurt nog zeker tot volgend jaar). De definitie van “luxe” zal de komende jaren in ieder geval behoorlijk gaan veranderen, zolang de recessie voortduurt. Wie mijn boeken gelezen heeft, weet dat we misschien wel te maken krijgen met een verloren decennium. Volgens Edin Mujagic (schrijver van Geldmoord) houdt de crisis aan tot 2020, terwijl Richard Heinberg in zijn boek Einde aan De Groei zelfs uitgaat van een definitief einde aan de groei.

Is dat erg? Dat hangt er maar net vanaf wat je eigen definitie is van luxe en wat de dingen zijn waar je als mens van geniet. Boeken lezen, muziek luisteren, fietsen, in de tuin bezig zijn, buiten eten, kamperen op een boerencamping, etentjes met vrienden, kanovaren, om zeven uur opstaan om de krant te lezen in het ochtendzonnetje: het zijn allemaal zaken die (bijna) niks kosten, maar die tegelijk uiterst waardevol zijn en soms zelfs onbetaalbaar. Dat staat allemaal in mijn essay, al staat tegelijk bijna niks uit dat essay in dit stuk.

Goed weekend!