Zoeken

dinsdag 13 juni 2017

Hoe kijken vrouwen eigenlijk aan tegen het kostwinnermodel?

Toen in 2015 het boek De omgekeerde werkweek verscheen, struikelden sommige vrouwelijke lezers over bepaalde passages die betrekking hadden op bestaande, of juiste ideale, M/V-verhoudingen. Emancipatie is al heel lang synoniem aan arbeidsparticipatie, dus dan is het even wennen als je leest dat mannen en vrouwen misschien beter allebei even weinig zouden kunnen gaan werken. Ook in mijn volgende boek kan ik niet om dat onderwerp heen, want met een basisinkomen van 1000 euro netto per persoon zijn vrouwen en mannen in principe allebei even verantwoordelijk voor de hoogte van het gezinsinkomen. Maar zitten vrouwen daar eigenlijk wel op te wachten?


In mijn volgende boek schrijf ik dat ik soms "nee" zeg tegen betaalde opdrachten, omdat ik er geen zin in heb of me er niet meer toe kan zetten. Op het moment dat je leeft van een soort basisinkomen - in welke vorm dan ook - maak je namelijk heel ander afwegingen en heb je de vrijheid om bepaalde keuzes maken. Zo kan het gebeuren dat je opdrachten laat schieten die een paar honderd euro kunnen opleveren met als voornaamste argument dat je je kostbare vrije tijd daar niet voor wil opofferen. Toen ik dat onlangs in gezelschap hardop zei, merkte een vrouw op dat mijn echtgenote misschien liever zou willen dat ik "ja" zei tegen alles wat op mijn pad kwam.

Dat soort opmerkingen hoor ik vaker en die zijn ook terecht. Zelf profiteer ik in de huidige situatie van veel meer keuzevrijheid en vrije tijd, terwijl mijn vrouw het totale gezinsinkomen de afgelopen jaren alleen maar heeft zien dalen. Als ik ijverig zou gaan freelancen, zou ik meer kunnen verdienen, maar daar heb ik simpelweg geen zin meer in omdat het voor mijn gevoel geen zin meer heeft. Anders gezegd: ik ga niet harder werken zodat mijn vrouw meer te besteden heeft, net zoals het niet in me op zou komen om aan haar te vragen of ze misschien dertig dagen extra wil gaan invallen op haar school zodat ik een nieuwe racefiets kan kopen.


Met een basisinkomen van 1000 euro netto per maand (een systeem dat nog nergens ter wereld bestaat, maar wel veel wordt besproken) ligt dat nog veel duidelijker, want vanaf dat moment zijn beide partners precies evenzeer verantwoordelijk voor de hoogte van het gezinsinkomen. Heb je genoeg aan 2000 euro netto en neem je genoegen met dat basisbedrag of ga je nog iets bijverdienen om er bijvoorbeeld 2500 euro van te maken of 3000? In mijn filosofie moeten beide partners elk afzonderlijk die afweging maken en is het niet langer vanzelfsprekend dat de man degene is die nog iets gaan bijverdienen.

Bij die afweging spelen heel veel factoren een rol, niet alleen de vraag wie zich liever bekommert om het huishouden en de opvoeding, maar ook wie graag werkt of met zijn talent en/of opleiding mákkelijker aan extra geld kan komen. Het is denkbaar dat de één in anderhalve dag net zoveel weet te verdienen als de ander in een hele week. Los daarvan moeten beide partners de afweging maken tussen inkomen en vrije tijd, terwijl het nu soms nog wel eens zo lijkt dat sommige vrouwen graag meer te besteden zouden willen hebben, maar er de voorkeur aan geven - of het als vanzelfsprekend beschouwen - dat de man daarvoor werkt.


Los van de discussie hoe je "werk" zou moeten definiëren, is dit een heel interessant onderwerp omdat het uithoeken van de emancipatie aftast die nu nog een beetje verborgen blijven. Het gebeurt al steeds vaker dat de vrouw hoofdkostwinner is, maar bij veel vrouwen van onze generatie zit dat oude, traditionele beeld nog steeds in hun hoofd verankerd. Zo ben ik nu een paar keer per week aan het koken, doe ik boodschappen, hang ik de was op en ruim ik de vaatwasser in en uit, zonder dat mijn vrouw ook maar één keer het gras heeft gemaaid of de vuilnisbak naar het begin van de straat heeft gereden. Waarmee ik alleen maar gezegd wil hebben dat het niet raar is - en in ieder geval bespreekbaar zou moeten zijn - om de rollen om te draaien als de man vijfentwintig jaar fulltime heeft gewerkt en de vrouw al die tijd maar twee dagen per week.

Nog niet zo lang geleden bevond ik mij opeens letterlijk in een soort omgekeerde wereld toen ik op een verjaardag ineens bedacht dat alle aanwezige mannen al met een soort vroegpensioen waren terwijl alle vrouwen nog (fulltime) werkten. Dat ontlokte me een schaterlach waarbij ik opmerkte dat dit blijkbaar was waar vrouwen al die tijd zo hard voor gestreden hadden: eerst kiesrecht, dan lekker de hele week werken. Het was een provocerende, niet ernstige en grappig bedoelde opmerking, maar het zorgde her en der wel voor wat zure gezichten. Met een basisinkomen bestrijd je dus niet alleen armoede en ongelijkheid, maar betreed je ook het mijnenveld van vrouwenrechten, emancipatie en seksegelijkheid.

14 opmerkingen:

  1. Wat ik mis in het verhaal dat er soms helemaal geen keuzevrijheid is. Zoals bij chronische ziekte, mantelzorg, handicap. Ik vind het niet fijn dat mijn partner kostwinner is, en ook had ik graag de verantwoordelijkheid samen met hem genomen. Verder vind ik ook het belastingstelsel in Nederland hier volledig aan voorbij gaat. Mijn man heeft een goede baan, maar de hoeveelheid belasting die hij moet betalen begint werkelijk absurde vormen aan te nemen als je het vergelijkt als we het bedrag met zijn tweeen hadden verdiend.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat is inderdaad superirritant. Bij de Wet IB 2001 is benadrukt dat beladtingsysteem volstrekt individueel is. En voor de toeslagen wordt dan wel het totale inkomen opgeteld. Heel recent is naar aanleiding van een motie een groot onderzoek gepubliceerd, met als conclusie: leuk allemaal, maar we doen er toch niks mee. Ze moeten gewoon de gezinsinkomsten optellen en delen door 2. Het verlies wordt gefinancierd door beperking teruggaves ivm aftrekposten (immers als 1 partner 120000 verdient en de ander 0, kan niet langer tegen 52% worden afgetrokken) en misschien iets hoger tarief. Alternatief is 1 vlaktax tarief.

      Verwijderen
    2. Ik ben het helemaal met je eens.

      Verwijderen
    3. Je kunt ook andersom denken, wat als ik nou geen partner had gehad, waar zou ik dan van rond moeten komen? Als ik ernstig ziek wordt is er niets en niemand om op terug te vallen want ik woon alleen. Tel je zegeningen zou ik zeggen.

      Verwijderen
    4. @Ineke, dat is weer een heel ander verhaal. En daar doe ik niets aan af, dat is net zo lastig. Maar dat heeft niets te maken met de absurde hoeveelheid extra belasting die wij moeten betalen. Mijn man heeft een baan met zeer veel verantwoordelijkheid en heeft vijf opleidingen naast zijn werk gedaan en de meeste heeft hij zelf betaald of grotendeels zelf. Het lijkt tegenwoordig wel of je accijns moet betalen als je werkt.
      Als mijn man zou komen te overlijden hebben we een levensverzekering op zijn leven en op de hypotheek zit ook een verzekering.

      Verwijderen
    5. Ja, de belastingen zijn hoog, dat ben ik met je eens, en nog lijkt ze niet toe te komen met de geheven belastingen. Er zou eens goed naar het huishoudboekje van Nederland gekeken moeten worden, er zijn vast nog wel zaken waar gemakkelijk op bezuinigt kan worden, ik heb alleen het idee dat ze op de verkeerde dingen bezuinigen. We kopen wel dure vliegtuigen waar niemand wat aan heeft maar bezuinigen op zorg en dat soort zaken. Als ik Nederland was liep ik Gucci maar at wel droog brood. ;-)

      Verwijderen
    6. Ik vind het ook raar dat kostwinnergezinnen 5x zoveel belasting betalen over hetzelfde inkomen als tweeverdieners. Daarmee bemoeit de overheid zich te erg met privé keuzes vind ik.

      Verwijderen
  2. Ja, interessant gegeven. Ik vind het, als freelancer, toevallig ook erg LEUK om te werken, en om samen met andere mensen te werken. Werk geeft ook een sociale context en vult ook een menselijke (basis)behoefte in. Nuttig zijn voor de maatschappij. Dat ik daarmee dan (meer) verdien is een mooie bijkomstigheid. Er zijn dus ook mensen wiens werk min of meer hun hobby is. :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Gelukkig is het steeds normaler om een jongere echtgenoot te hebben. Dan is dat beter in evenwicht.
    Ondanks het meerdere huishoudelijk werk en full time werken worden vrouwen nog steeds ouder,

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik stel meestal de vraag of iemand zijn werk leuk vind , het antwoord is steevast "JA ", nou dan zeg ik dat ik geen concurrent zal zijn en het baantje niet zal inpikken , vinden ze niet leuk. Als het werk zo leuk is zou je geld toe moeten betalen zoals in de Efteling. En iedereen vind werken leuk maar als het oude vroegpensioen op 57 jaar in zicht kwam (gezondheidszorg kantoorbaantjes ) lieten ze subiet hun pen vallen en holden ze de poort uit en kwamen nooit weerom , en het werk was zo leuk ??? Het is allemaal poppenkast spelen , als het niet hoeft gaan de mensen gewoon niet meer , ook als het zo leuk werk is , ik heb er honderden zien gaan en 0 zien terugkomen allemaal 56 jaar jong. Als je op 55 werkloos wordt ben je zielig en ach en wee maar als vervolgens blijft dat je soldij wordt doorbetaald ja dan vind je natuurlijk geen baan meer , gratis geld !!!!!!!!!

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Dan kan unknown die werken zo leuk vind en wat ik hem ook gun zijn aow gewoon uitstellen tot 75 jaar , of tot nooit,werk is lol.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ik denk inderdaad dat dit een kwestie van generatieverschil is. Mijn moeder -pensioenleeftijd gepasseerd - werkt stug door. Ze vindt het a) heerlijk om te werken en b) ze is dolblij dat ze haar talenten weer op deze manier in kan zetten en dit gewaardeerd ziet als loon dat zij zelf heeft verdiend. Toen zij jaren geleden trouwde, moest ze verplicht stoppen met (betaald) werken. Ze heeft er erg aan moeten wennen, financieel afhankelijk te zijn (hoewel mijn vader zijn inkomen met liefde met haar deelde ;) ). Pas vele jaren later, had mijn moeder het idee dat ze de arbeidsmarkt weer op kon, zonder meteen tot 'slechte moeder' of 'onverantwoordelijke huisvrouw' bestempeld te worden. Iets waar ik mij nooit druk over heb hoeven maken. Mijn man en ik werken beiden parttime, verdienen evenveel en dragen thuis evenveel bij aan de zorg voor onze kids en het huishouden. Niemand die daar vreemd van opkijkt.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Werken is helemaal niet leuk. Mensen die dat zeggen zijn gek of ze liegen.
    Je krijgt er niet voor niets voor betaald.
    Vrijwilligerswerk, dat is wat anders. Dan kun je doen waar je hart naar uitgaat. Maar werken voor geld, dat is afzien in de bouw of lange saaie dagen op kantoor.
    Vreselijk.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Als de man 25 jaar voltime gewerkt heeft en de vrouw maar 2 dagen betekend dat meestal dat deze de meeste tijd in huishouding en kinderopvoeding/verzorging gestopt heeft! Dat is een fulltime job 😉

    BeantwoordenVerwijderen