Zoeken

donderdag 20 oktober 2016

Financiële planning heeft alles te maken met gezinsplanning

Toen ik vorige week naar de eerste aflevering zat te kijken van het programma Marlijn: de dolende dertigers, moest ik onwillekeurig denken aan dat stel dertigers dat een paar dagen eerder in de rubriek Geld & Geluk van het AD figureerde. Die krant ligt al bij het oud papier, maar ik herinner me nog haarscherp dat de vrouw zei "voorlopig niet aan kinderen te willen beginnen" terwijl ze al 36 was. Op zo'n moment vraag ik me een paar dingen af, waarvan de eerste natuurlijk vooral van biologische en medische aard is. Maar de belangrijkste vraag die onbeantwoord boven het programma zweeft is deze: denken al die vertwijfelde twintigers en dertigers soms dat het leven veel leuker en makkelijker wordt als ze eenmaal boven de veertig zijn?


Laat ik echter beginnen met de vaststelling dat ik natuurlijk niet weet hoe ik nu in het leven zou staan als ik 35 was in plaats van 55. Ik weet niet of ik net zo'n boekenwurm was geweest als ik op mijn zestiende had moeten kiezen tussen Stephen King en Call of Duty. Op dezelfde manier kan ik geen antwoord geven op de vraag of ik misschien verslaafd zou zijn aan mijn smartphone of verlamd zou zijn door al die keuzemogelijkheden. Terugkijkend kan ik alleen maar vaststellen dat ik vroeger gewoon dingen dééd en knopen doorhakte zonder achterom te kijken of me van alles af te vragen.

Kijkend naar dit programma (dat zo aardig is dat ik alle aflevering wil zien) verbaasde ik me een beetje wel over al dat tobberige gedoe. Zonder iets lelijks te willen zeggen over dertigers die bij de psycholoog terecht komen, kun je toch wel vaststellen dat we nu de gevolgen meemaken van het feit dat het al heel lang geen oorlog meer is geweest. Zodra de achterbankgeneratie eindelijk uit de auto stapt en het echte leven begint, wordt elk kruispunt in het leven een bron van zorg en geestelijke nood, terwijl je ook gewoon kunt proberen om je eigen ellende iets meer te relativeren (bijvoorbeeld door af en toe aan de mensen in Aleppo te denken).


Want er wordt wel aan een echtpaar dat al 45 jaar getrouwd is, gevraagd hoe dat vroeger ging (en hoe ze dat zo lang hebben volgehouden) zonder dat ooit de vraag wordt gesteld of diezelfde dolende dertigers straks wel opgewassen zijn tegen baanverlies op hun 45ste, kaalheid, de menopauze, een legenestsyndroom, een aftakelend lichaam, langer doorwerken en allerhande ouderdomskwalen. Anders gezegd: denken ze soms dat het leven alleen maar leuker en makkelijker wordt naarmate ze ouder worden? Komen ze gelouterd uit die dertigersdip tevoorschijn of constateren ze op latere leeftijd alleen maar dat ze zich vroeger wat vaker gelukkig hadden moeten prijzen?

Als ik op magische wijze ineens weer dertig jaar oud zou zijn, zou ik me niet depressief op de bank laten ploffen maar de hele dag gelukzalig in de spiegel kijken naar al die bruine krullen. Als ik me vervolgens van mijn spiegelbeeld los had kunnen rukken, zou ik ongetraind de Stelvio opfietsen en bovenop die berg genieten van het uitzicht en van mijn lichamelijke kracht. Het is lastig als je nog geen partner/huis/kind/werk hebt en dat allemaal nog moet uitvogelen en invullen, maar de vraag is of en wanneer (en waarvan) diezelfde dolende dertigers dan wél gelukkig worden.


Ironisch genoeg heeft al dat getwijfel (en dan heb ik het vooral over het getwijfel over wel/geen kinderen waar de uitzending van deze week over ging) effect op hun geluk op latere leeftijd. In statistieken zie je dat het geluksgevoel van mensen boven de vijftig langzaam opkrabbelt en aanhoudt tot het lichaam ze echt in de steek laat. Dat is geen toeval, want je leven wordt anders (lees: leuker) wanneer de kinderen uitvliegen en je weer samen leuke dingen kunt gaan doen. Wie echter pas op zijn veertigste aan kinderen begint zit op zijn 55ste met een lastige puber en op zijn 65ste met een boemerangkind dat gebukt gaat onder keuzestress. Wanneer het laatste kind dan eindelijk uitvliegt, is het te laat om nog van die herwonnen vrijheid te genieten.

In mijn laatste boek schrijf ik niet zonder reden dat financiële planning alles te maken heeft met gezinsplanning. Het scheelt namelijk nogal wat of je op je 55ste je huis hebt afgelost en geen studerende kinderen meer hebt (wat heel goed mogelijk is als je op je dertigste je eerste kind krijgt) of dat je op die leeftijd nog voor een paar kinderen collegegeld moet betalen terwijl de hypotheek als een molensteen om je nek hangt. In het gunstigste geval ben je op die leeftijd hypotheekvrij en vrij van zorgen, maar met een beetje pech kun je je dertigersdip midden tussen de mokkende kinderen nog eens dunnetjes overdoen in de vorm van een midlifecrisis van jewelste.